केंद्र सरकारच्या Sub-Mission on Agricultural Mechanization (SMAM) योजनेमुळे महिला शेतकरी आता 4.5 लाख रुपये किमतीचा ट्रॅक्टर केवळ 2.25 लाख रुपयांत घेऊ शकतात. ही योजना शेतकऱ्यांना आधुनिक यंत्रसामग्री वापरण्यास प्रोत्साहन देत असून महिलांसाठी खास आर्थिक मदत उपलब्ध करून देते.
काय आहे SMAM योजना
कृषी यांत्रिकीकरण उप-मिशन म्हणजेच SMAM योजना 2014-15 पासून सुरू असून शेतकऱ्यांना ट्रॅक्टर, पॉवर टिलर, सीड ड्रिल यांसारखी साधने सवलतीत मिळवून देते. 2025 साठी केंद्राने या योजनेसाठी 1,000 कोटींपेक्षा जास्त निधी राखून ठेवला आहे. यामध्ये 90% केंद्राचा आणि 10% राज्याचा वाटा आहे. या योजनेतून शेतकरी 10,000 ते 20 लाख रुपयांपर्यंतची यंत्रसामग्री सबसिडीवर घेऊ शकतात.
महिलांसाठी विशेष सबसिडी
महिला शेतकऱ्यांना ट्रॅक्टर खरेदीवर 50% सबसिडी मिळते. साधारण शेतकऱ्यांना 40% (जास्तीत जास्त 2 लाख रुपये) तर महिला, SC/ST आणि छोट्या शेतकऱ्यांना 50% (जास्तीत जास्त 2.5 लाख रुपये) मदत दिली जाते. महिलांचे अर्ज प्राधान्याने मंजूर केले जातात आणि एक महिला शेतकरी 3 वर्षांत एकदाच ट्रॅक्टरसाठी सबसिडी घेऊ शकते.
4.5 लाखांच्या ट्रॅक्टरवर किती बचत?
35-45 HP क्षमतेच्या 4.5 लाख रुपयांच्या ट्रॅक्टरवर महिलांना 50% म्हणजेच 2.25 लाख रुपये सबसिडी मिळते. त्यामुळे महिला शेतकऱ्याला उरलेले 2.25 लाख रुपयेच द्यावे लागतात. सामान्य शेतकऱ्यांना 40% सबसिडीनुसार 1.80 लाख रुपये मिळतात, म्हणजे त्यांना 2.70 लाख रुपये भरावे लागतात. यामुळे महिलांना साधारण 45,000 रुपयांचा जास्त फायदा होतो.
अर्जाची प्रक्रिया
पोर्टल – agrimachinery.nic.in किंवा myscheme.gov.in वर जा.
नोंदणी – आधार आणि मोबाईल क्रमांक वापरून रजिस्ट्रेशन करा.
फॉर्म भरा – ट्रॅक्टर निवडा, आधार, बँक पासबुक, जमीन नोंद यासारखी कागदपत्रे अपलोड करा.
तपासणी – राज्य कृषी विभाग अर्जाची पडताळणी करतो.
सबसिडी हस्तांतरण – डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT) द्वारे थेट बँक खात्यात रक्कम जमा होते.
2025-26 साठी अर्ज वर्षभर खुले असले तरी प्रत्येक राज्याची वेगळी अंतिम मुदत असू शकते.
महिलांसाठी फायदे
या योजनेमुळे महिलांना ट्रॅक्टर खरेदीत मोठी सवलत मिळते. ट्रॅक्टर वापरल्यामुळे जुताई आणि बियाणे पेरणीची प्रक्रिया 20-30% जलद होते आणि उत्पादनात 15-20% वाढ होते. महिलांसाठी मोफत ट्रॅक्टर ड्रायव्हिंग प्रशिक्षणही उपलब्ध आहे, ज्यामुळे त्या शेतीत स्वावलंबी होऊ शकतात.
निष्कर्ष
SMAM योजनेद्वारे महिला शेतकरी 4.5 लाख रुपयांचा ट्रॅक्टर फक्त 2.25 लाख रुपयांत घेऊ शकतात. 50% सबसिडीमुळे महिलांना शेती आधुनिक पद्धतीने करण्याची आणि आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होण्याची संधी मिळते.
सूचना: ही माहिती सर्वसाधारण स्वरूपाची आहे. अधिकृत तपशील आणि अर्जासाठी agrimachinery.nic.in ला भेट द्या.
