सरकारने 1 जून 2020 रोजी सुरू केलेली पीएम स्वनिधी योजना ही रस्त्यावर छोट्या व्यवसाय करणाऱ्या टपरी-हातगाडीवाल्यांसाठी मोठा आधार ठरली आहे. या योजनेत कोणतीही जामीनदारी न घेता हप्त्यांमध्ये कर्ज मिळते आणि त्याची परतफेड केल्यानंतर पुढील टप्प्यात अधिक रक्कम कर्ज म्हणून मिळते. या योजनेचा उद्देश छोट्या उद्योजकांना आर्थिक स्थैर्य देणे आणि त्यांचा व्यवसाय वाढीस लागणे हा आहे.
कर्जाची रचना आणि परतफेडीचे प्रमाण
या योजनेअंतर्गत पहिल्या टप्प्यात ₹10,000 चे कर्ज दिले जाते. ही रक्कम परत केल्यावर दुसऱ्या टप्प्यात ₹20,000 पर्यंतचे कर्ज मंजूर होते, तर तिसऱ्या टप्प्यात परतफेड पूर्ण झाल्यानंतर ₹50,000 पर्यंतची रक्कम उपलब्ध होते. आश्चर्याची बाब म्हणजे, पहिला हप्ता घेणाऱ्या 82% लाभार्थ्यांनी आपले कर्ज वेळेवर परतफेडले. त्यापैकी 80% लोकांना बँकांनी पुढील टप्प्यातील कर्जासाठी संपर्क केला आहे. हे या योजनेच्या यशस्वीतेचे द्योतक मानले जाते.
PM SVANidhi Scheme
अटल पेन्शन योजनेशी जोडण्याचे लक्ष्य
पेन्शन फंड नियामक आणि विकास प्राधिकरणाचे (PFRDA) चेअरमन एस. रमन यांनी सांगितले की, आमचे लक्ष्य किमान 50 लाख पीएम स्वनिधी योजनेच्या लाभार्थ्यांना अटल पेन्शन योजनेच्या चौकटीत आणणे आहे. त्यांनी अटल पेन्शन योजना (APY) वार्षिक सन्मान समारंभात भाषण करताना सांगितले की पीएम स्वनिधी योजना ही देशातील सर्वात मोठ्या यशकथांपैकी एक आहे.
अटल पेन्शन योजना कशी सुरू झाली
9 मे 2015 रोजी सुरू झालेली अटल पेन्शन योजना ही गरीब, वंचित आणि असंघटित क्षेत्रातील कामगारांसाठी सामाजिक सुरक्षा कवच म्हणून राबवली जाते. 1 ऑक्टोबर 2022 नंतर करदाते (Taxpayer) या योजनेत सामील होण्यासाठी पात्र नाहीत. सरकारचे म्हणणे आहे की, पीएम स्वनिधी योजनेतील लाभार्थ्यांना या योजनेशी जोडल्यास त्यांच्या वृद्धापकाळात आर्थिक आधार अधिक बळकट होईल.
अटल पेन्शन योजनेचे फायदे
या योजनेनुसार, अंशधारकाने 60 वर्षांनंतर मिळणाऱ्या पेन्शनसाठी ₹42 ते ₹1454 दरमहा योगदान करावे लागते. या योगदानाच्या आधारे दरमहा ₹1000 ते ₹5000 पर्यंतची हमीशीर पेन्शन मिळते. अंशधारकाच्या मृत्यूनंतर ही पेन्शन त्याच्या जोडीदाराला मिळते आणि जोडीदाराच्याही मृत्यूनंतर जमा झालेली रक्कम नॉमिनीला हस्तांतरित केली जाते. त्यामुळे ही योजना कुटुंबाच्या सुरक्षिततेसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरते.
