केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठी मोठी अपडेट आली आहे. आता Unified Pension Scheme (UPS) मधून National Pension Scheme (NPS) मध्ये बदलण्याची एकदाच संधी मिळणार आहे. या निर्णयामुळे तुम्हाला तुमच्या निवृत्ती नियोजनात अधिक लवचिकता आणि निवड मिळू शकते. पण, हा पर्याय एकदाच उपलब्ध आहे आणि नंतर पुन्हा UPS मध्ये परत येता येणार नाही, हे लक्षात ठेवा.

UPS ते NPS बदलाचा अंतिम निर्णय कधी घ्यावा?

Finance Ministry ने स्पष्ट केले आहे की, हा पर्याय फक्त एकदाच वापरता येईल. पात्र कर्मचारी आणि निवृत्त कर्मचारी 30 September 2025 पर्यंत हा पर्याय निवडू शकतात. जर या वेळेत निर्णय घेतला नाही, तर कर्मचारी आपोआप UPS मध्येच राहतील.

UPS आणि NPS मध्ये काय फरक आहे?

UPS ही निश्चित लाभ देणारी योजना आहे. यात निश्चित pension, DA प्रमाणे महागाई भत्ता, gratuity आणि कुटुंबासाठी pension मिळते. तर NPS ही बाजाराशी जोडलेली योजना आहे, ज्यात जास्त परतावा आणि गुंतवणुकीत लवचिकता मिळते, पण त्यात बाजाराचा धोका देखील असतो.

NPS मध्ये कर्मचारी त्यांच्या pension च्या रकमेपैकी 60% रक्कम एकरकमी काढू शकतात, उर्वरित 40% रक्कम annuity मध्ये गुंतवावी लागते. यात कर सवलतीही मिळतात, जसे की 80C आणि 80CCD अंतर्गत सूट. मात्र, NPS मध्ये UPS प्रमाणे महागाई समायोजन किंवा कुटुंबासाठी pension मिळत नाही.

केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठी UPS ते NPS बदलताना कोणत्या अटी आहेत?

Finance Ministry नुसार, हा पर्याय फक्त एकदाच निवडता येईल आणि एकदा NPS मध्ये गेल्यावर पुन्हा UPS मध्ये परत येता येणार नाही. कर्मचाऱ्यांनी हा निर्णय निवृत्तीच्या किमान 1 वर्ष आधी किंवा स्वेच्छानिवृत्ती (VRS) च्या किमान 3 महिने आधी घ्यावा लागेल, जे आधी असेल.

ज्यांच्यावर निलंबन, बडतर्फी, शिस्तभंगाची कारवाई सुरू आहे, अशा कर्मचाऱ्यांना हा पर्याय मिळणार नाही.

UPS आणि NPS: फायदे आणि तोटे

UPS मध्ये:

Guaranteed pension
DA प्रमाणे महागाई भत्ता
Gratuity आणि कुटुंबासाठी pension
सरकारकडून 18.5% योगदान, कर्मचारी 10% योगदान

NPS मध्ये:

जास्त परताव्याची शक्यता
गुंतवणुकीत लवचिकता
कर सवलती (80C, 80CCD)
सरकारकडून 14% योगदान, कर्मचारी 10% योगदान
मात्र, बाजाराचा धोका आणि कुटुंबासाठी pension नाही

कर्मचाऱ्यांनी कोणता पर्याय निवडावा?

UPS हा कमी धोका आणि सरकारी हमी असलेला पर्याय आहे, ज्यात निवृत्तीनंतर निश्चित pension मिळते. NPS मध्ये जास्त परताव्याची शक्यता असली तरी, बाजाराचा धोका आणि अनिश्चितता आहे. तुमच्या आर्थिक गरजा, जोखीम घेण्याची तयारी आणि कुटुंबाच्या सुरक्षेचा विचार करून निर्णय घ्या.

सरकारने दिलेल्या या एकदाच मिळणाऱ्या संधीचा विचारपूर्वक लाभ घ्या. UPS आणि NPS दोन्ही योजनांचे फायदे-तोटे समजून घ्या आणि तुमच्या भविष्यासाठी योग्य पर्याय निवडा. निवृत्ती नियोजनात लवचिकता हवी असेल, तर NPS विचारात घ्या; पण निश्चित आणि हमी असलेली pension हवी असेल, तर UPS योग्य ठरू शकते.

डिस्क्लेमर: वरील माहिती केवळ सामान्य मार्गदर्शनासाठी आहे. कोणताही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी अधिकृत मार्गदर्शक तत्त्वे, नियम आणि तुमच्या वैयक्तिक परिस्थितीचा विचार करून तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.