EPFO म्हणजेच Employees Provident Fund Organisation ने कर्मचाऱ्यांच्या सोयीसाठी वेळोवेळी नवीन सूचना आणि अपडेट्स दिले आहेत. पण यावेळी EPFO ने आपल्या Electronic Challan-cum-Return (ECR) सिस्टममध्ये एक मोठा बदल केला आहे. या बदलामुळे काही कर्मचाऱ्यांना Employees Pension Scheme (EPS) अंतर्गत योगदान देणे शक्य राहणार नाही. जर तुम्हीही EPFO चे सदस्य असाल, तर ही बातमी तुमच्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे.
कोणत्या कर्मचाऱ्यांना EPS मध्ये योगदान करता येणार नाही?
EPFO च्या नव्या नियमानुसार, ज्या कर्मचाऱ्यांचे वय 58 वर्षांपेक्षा जास्त आहे, त्यांना आता EPS मध्ये योगदान देता येणार नाही. मात्र, काही प्रकरणांमध्ये जर नियोक्त्याने त्या कर्मचाऱ्याला ‘Deferred Pension’ साठी पात्र ठरवलं असेल, तर त्याचे योगदान सुरू ठेवले जाऊ शकते. याशिवाय, ज्या कर्मचाऱ्यांचा मासिक पगार Rs 15,000 पेक्षा जास्त आहे आणि जे 1 September 2014 नंतर EPS मध्ये सामील झाले आहेत, त्यांनाही या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
पूर्वी अशा कर्मचाऱ्यांच्या खात्यात EPS योगदान जमा केले जात होते, जे नियमांच्या विरोधात होते. पण आता नव्या ECR प्रणालीमुळे असे चुकीचे योगदान थांबवले जाईल.
ECR सिस्टममध्ये नेमकं काय बदललं?
EPFO ने नवीन Electronic Challan-cum-Return (ECR) सिस्टम लॉंच केली आहे, जी September 2025 च्या वेतन महिन्यापासून लागू होईल. या प्रणालीमुळे चुकीचे EPS योगदान आपोआप ओळखले जाईल आणि थांबवले जाईल.
जर नियोक्ता 58 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या कर्मचाऱ्यांसाठी किंवा Rs 15,000 पेक्षा जास्त वेतन मिळणाऱ्या कर्मचाऱ्यांसाठी EPS मध्ये योगदान करण्याचा प्रयत्न केला, तर सिस्टम तत्काळ ते फ्लॅग करेल. म्हणजेच, चुकीच्या योगदानावर आधीच नियंत्रण ठेवले जाईल आणि नंतर दुरुस्तीची गरज राहणार नाही.
हा बदल का करण्यात आला?
EPFO च्या मते, पूर्वी चुकीचे किंवा अयोग्य EPS योगदान हे नियोक्ते आणि कर्मचारी दोघांसाठीही समस्या ठरत होते. काही वेळा यामुळे वाद निर्माण होत. नवीन प्रणालीमुळे या समस्या पूर्णपणे कमी होतील.
या बदलामुळे EPS योगदान फक्त पात्र कर्मचाऱ्यांसाठीच केले जाईल. परिणामी प्रणाली अधिक पारदर्शक होईल आणि चुकीच्या पेमेंट्सपासून बचाव होईल. EPFO च्या म्हणण्यानुसार, हा निर्णय EPS पेंशन सिस्टम अधिक स्वच्छ आणि कार्यक्षम करण्याच्या उद्देशाने घेतला आहे.
कर्मचाऱ्यांवर याचा काय परिणाम होईल?
ज्या कर्मचाऱ्यांचे वय 58 वर्षांपेक्षा जास्त आहे किंवा ज्यांचा पगार Rs 15,000 पेक्षा अधिक आहे, त्यांना आता EPS पेंशन योजनेचा लाभ मिळणार नाही. मात्र, त्यांचे EPF (Provident Fund) योगदान मात्र सुरू राहील. त्यामुळे त्यांचा बचत निधी प्रभावित होणार नाही, पण पेंशनच्या स्वरूपात मिळणारी रक्कम थांबेल.
EPFO चा उद्देश – प्रणाली अधिक पारदर्शक बनवणे
या बदलामुळे चुकीचे डेटा एन्ट्री, ओव्हर-कॉन्ट्रिब्यूशन आणि नंतर होणारे वाद टाळले जातील. तसेच नियोक्त्यांनाही योग्य कर्मचाऱ्यांसाठी योगदान करणे सोपे होईल.
तज्ज्ञांच्या मते, हा बदल दीर्घकालीनदृष्ट्या सकारात्मक आहे. यामुळे EPS मध्ये फक्त पात्र कर्मचाऱ्यांचा समावेश राहील आणि EPFO च्या रेकॉर्ड्स अधिक अचूक बनतील. मात्र, काही कर्मचाऱ्यांसाठी हा धक्का ठरू शकतो, कारण त्यांच्या पेंशन योजनांवर त्याचा थेट परिणाम होईल. त्यामुळे कर्मचाऱ्यांनी आपले EPF आणि पेंशन खाते नीट तपासून पाहावे आणि गरज असल्यास नियोक्त्याशी संपर्क साधावा.
महत्त्वाची सूचना (Important Notice)
या लेखातील माहिती सार्वजनिक माध्यमांतील उपलब्ध अहवाल आणि EPFO च्या विद्यमान मार्गदर्शक तत्त्वांवर आधारित आहे. EPFO कडून अधिकृत अधिसूचना प्रसिद्ध होईपर्यंत ही माहिती संदर्भ स्वरूपात घ्यावी. लेखात नमूद केलेले नियम, तारखा आणि अटी भविष्यात बदलू शकतात. गुंतवणूक, पेंशन किंवा रोजगाराशी संबंधित कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी EPFO ची अधिकृत वेबसाइट (epfindia.gov.in) किंवा तुमच्या नियोक्त्याच्या मानव संसाधन विभागाशी संपर्क साधा.
