8th Pay Commission Update: केंद्र सरकारने जानेवारी 2025 मध्ये 8वा केंद्रीय वेतन आयोग (8th Central Pay Commission) मंजूर केला असला तरी त्याची अधिकृत अधिसूचना अद्याप जाहीर करण्यात आलेली नाही. याशिवाय, या नवीन वेतन आयोगाचे अध्यक्ष आणि सदस्य नियुक्त करण्याचे कामही सुरू झालेले नाही.
केंद्र सरकारकडून राज्य सरकारांशी सल्लामसलत सुरू
वित्त मंत्रालयातील राज्यमंत्री पंकज चौधरी यांनी राज्यसभेत सांगितले की केंद्र सरकार 8वा वेतन आयोग स्थापन करण्याबाबत राज्य सरकारांशी सक्रिय सल्लामसलत करत आहे. त्यांनी स्पष्ट केले की या आयोगाच्या रचनेबाबतची घोषणा लवकरच होण्याची शक्यता आहे.
अधिकृत अधिसूचना केव्हा जाहीर होणार?
पंकज चौधरी यांनी स्पष्ट केले की 8वा केंद्रीय वेतन आयोग अधिसूचित झाल्यानंतरच त्याचे अध्यक्ष आणि सदस्य नियुक्त केले जातील. त्यांनी म्हटले की “अधिकृत अधिसूचना योग्य वेळी जारी केली जाईल आणि त्यानंतर अध्यक्ष व सदस्यांची नियुक्ती करण्यात येईल.”
Fitment Factor म्हणजे काय?
Fitment Factor हा सरकारी कर्मचाऱ्यांचा पगार आणि pension ठरवण्यासाठी वापरला जाणारा एक महत्त्वाचा घटक आहे. सरकार पगार गणनेत Aykroyd Formula (डॉ. वॉलेस आयक्रॉइड यांनी विकसित केलेले सूत्र) लागू करण्याचा विचार करत आहे. या सूत्रानुसार पगार हा व्यक्तीच्या किमान जीवनावश्यक गरजांवर — अन्न, कपडे आणि निवारा — आधारित ठरवला जातो.
Fitment Factor कसा ठरवला जातो?
सध्या कर्मचाऱ्यांना 58% Dearness Allowance (DA) दिला जातो. असा अंदाज आहे की 8वा वेतन आयोग लागू झाल्यानंतर DA 60% वर पोहोचेल. DA 60% असल्यास सुरुवातीचा Fitment Factor 1.60 राहील.
इतिहास पाहता, वेतन आयोगांनी 15% ते 30% दरम्यान वाढीचा दर सुचवला आहे. सध्याच्या गणनानुसार Fitment Factor मध्ये 10% ते 30% दरम्यान वाढ होऊ शकते.
उदा. 1.60 बेसवर 20% वाढ लागू केल्यास नवीन Fitment Factor 1.92 तर 30% वाढ लागू केल्यास 2.08 इतका होईल.
पगार गणनेचे सूत्र: Revised Salary = Basic Pay × Fitment Factor
8वा वेतन आयोग लागू झाल्यानंतर पगारात किती वाढ होणार?
सध्या केंद्र सरकारचे 1 कोटीहून अधिक कर्मचारी आणि pensioners या अधिसूचनेची आतुरतेने वाट पाहत आहेत. Fitment Factor हा या वाढीचा मुख्य आधार ठरणार आहे.
7वा वेतन आयोग (7th Pay Commission) अंतर्गत किमान मूलभूत पगार Rs 18,000 आहे आणि किमान मूलभूत pension Rs 9,000 आहे. यावर 58% DA/DR मिळते.
नवीन संभाव्य पगार (8th Pay Commission नंतर)
Fitment Factor 1.92 असल्यास:
- नवीन किमान मूलभूत पगार: Rs 34,560
- नवीन किमान मूलभूत pension: Rs 17,280
Fitment Factor 2.08 असल्यास:
- नवीन किमान मूलभूत पगार: Rs 37,440
- नवीन किमान मूलभूत pension: Rs 18,720
तथापि, 8वा वेतन आयोग लागू झाल्यावर DA/DR पुन्हा शून्यापासून सुरू होईल.
कर्मचाऱ्यांसाठी याचा अर्थ काय?
8वा वेतन आयोग लागू झाल्यानंतर कर्मचाऱ्यांचा पगार आणि pension मोठ्या प्रमाणात वाढू शकतो. Fitment Factor मध्ये जास्त वाढ झाल्यास कर्मचाऱ्यांच्या हाती मिळणाऱ्या पगारात लक्षणीय वाढ होईल. हे विशेषतः निम्न आणि मध्यम स्तरातील कर्मचाऱ्यांसाठी आर्थिकदृष्ट्या मोठा दिलासा ठरू शकते.
संपादकीय विश्लेषण
सरकारने Fitment Factor मध्ये वाढ केल्यास लाखो कर्मचाऱ्यांचा पगार आणि pension थेट वाढेल. मात्र, या वाढीमुळे सरकारवर आर्थिक भार वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे या अधिसूचनेची वेळ आणि वाढीचा टक्का हे दोन्ही घटक कर्मचाऱ्यांसाठी निर्णायक ठरणार आहेत.
Disclaimer
ही माहिती सध्याच्या उपलब्ध स्रोतांवर आधारित आहे. सरकारकडून अधिकृत अधिसूचना प्रसिद्ध झाल्यानंतरच अंतिम आकडे आणि नियम स्पष्ट होतील.
