दिवाळीच्या आधी मोदी सरकारने सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी दिली आहे. लाखो कर्मचाऱ्यांची या वर्षीची दिवाळी अधिक गोड होणार आहे, कारण सरकारने बोनस आणि महागाई भत्ता (DA) या दोन्हींची घोषणा केली आहे. म्हणजेच, सणासुदीच्या काळात कर्मचारी आपल्या कुटुंबासोबत मोकळेपणाने खरेदीचा आनंद घेऊ शकणार आहेत.

केंद्र सरकारकडून डबल बोनसची भेट

या वर्षी सरकारने कर्मचाऱ्यांना दुहेरी आनंद दिला आहे. एकीकडे बोनस जाहीर झाला आहे आणि दुसरीकडे महागाई भत्ता (Dearness Allowance – DA) आणि महागाई राहत (Dearness Relief – DR) या दोन्हींमध्ये 3% वाढ करण्यात आली आहे. त्यामुळे DA 55% वरून 58% झाला आहे. ही वाढ 1 July 2025 पासून लागू होईल, म्हणजेच ऑक्टोबरच्या पगारात जुलै, ऑगस्ट आणि सप्टेंबरचा एरियर मिळेल. याआधी मार्च महिन्यातही सरकारने 2% वाढ केली होती.

घरमालकाची बोलती बंद करणारे हे नियम प्रत्येक भाडेकरू व्यक्तीला माहीत पाहिजेत

महागाई भत्ता (DA) म्हणजे नेमकं काय?

अनेकदा आपण ऐकतो की सरकारने कर्मचार्‍यांचा महागाई भत्ता वाढवला. पण हा भत्ता म्हणजे काय आणि सरकार तो का वाढवते? महागाई भत्ता हा कर्मचाऱ्यांच्या Basic Salary चा एक निश्चित भाग असतो, जो महागाईच्या परिणामांपासून त्यांच्या उत्पन्नाचे संरक्षण करतो. बाजारात वस्तूंच्या किंमती वाढल्यास कर्मचाऱ्यांची खरेदी क्षमता कमी होते, ती भरून काढण्यासाठी सरकार हा भत्ता देते. त्यामुळे कर्मचाऱ्यांचे जीवनमान स्थिर राहते आणि महागाईचा ताण कमी होतो.

Samsung चा 5G फोन एवढा स्वस्त कसा? किंमत पाहून डोळे विस्फारतील

रेल्वे कर्मचाऱ्यांना मिळाला 78 दिवसांचा बोनस

रेल्वे विभागात काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांसाठी या वर्षीचा सण म्हणजे जॅकपॉट आहे. सरकारने 78 दिवसांच्या Productivity Linked Bonus (PLB) ला मंजुरी दिली आहे. त्यामुळे प्रत्येक पात्र रेल्वे कर्मचाऱ्याला जास्तीत जास्त ₹17,951 मिळाले आहेत. या निर्णयाचा लाभ सुमारे 11 लाख नॉन-गॅझेटेड रेल्वे कर्मचाऱ्यांना मिळणार आहे, ज्यात ट्रॅक मेंटेनर, लोको पायलट, स्टेशन मास्टर, गार्ड आणि इतर कर्मचारी यांचा समावेश आहे.

केंद्र सरकारच्या ग्रुप ‘C’ आणि ‘B’ कर्मचाऱ्यांनाही बोनस

केंद्र सरकारच्या ग्रुप ‘C’ आणि नॉन-गॅझेटेड ग्रुप ‘B’ कर्मचाऱ्यांना 30 दिवसांच्या पगाराएवढा Non-Productivity Linked Bonus देण्याची घोषणा करण्यात आली आहे. हा बोनस 29 September रोजी जाहीर करण्यात आला होता.

दर महिन्याला ₹5000 PPF मध्ये भरल्यास किती वाढेल पैसा? संपूर्ण कॅल्क्युलेशन पाहा

महागाई भत्ता 55% वरून 58% झाला

बोनसशिवाय सरकारने कर्मचाऱ्यांचा महागाई भत्ता (DA) आणि पेन्शनर्सचा महागाई राहत (DR) यात 3% वाढ केली आहे. ही वाढ 1 July 2025 पासून लागू होईल. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या कर्मचाऱ्याचा Basic Pay ₹18,000 असेल, तर त्याच्या मासिक पगारात ₹540 ची वाढ होईल आणि ऑक्टोबरमध्ये ₹1,620 चा एरियर मिळेल.

GST विभागातील बोनस किती?

GST विभागातील वरिष्ठ अधिकारी मुकेश कुमार यांच्या मते, दिवाळी बोनस वरिष्ठ पदावरील अधिकाऱ्यांना दिला जात नाही. हा बोनस फक्त क्लरिकल पदावरील (Clerical Job) कर्मचाऱ्यांना मिळतो. अशा कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या Basic Salary एवढा बोनस दिला जातो.

दसऱ्या निमित्त बोनस वाटप

बिहारमधील दानापूर विभागात काम करणाऱ्या क्लर्क आरती कुमारी यांनी सांगितले की, या वर्षी दसऱ्याच्या निमित्ताने सर्व कर्मचाऱ्यांना बोनस देण्यात आला आहे. स्टेशन मास्टरपासून D-ग्रेडपर्यंतच्या सर्वांना बोनस मिळाला आहे. प्रत्येक कर्मचाऱ्याला जास्तीत जास्त ₹17,951 मिळाले आहेत. मात्र, ज्यांची नोकरी 1 वर्षापेक्षा कमी कालावधीची आहे, त्यांना बोनस लागू होणार नाही.

सरकारी डॉक्टर आणि नर्सेससाठी बोनस नियम

सरकारी रुग्णालयात काम करणाऱ्या एका कर्मचारीनं सांगितलं की, सरकारी Junior Resident Doctor (JR) यांना बोनस दिला जात नाही. पण सर्व नर्सेसना त्यांच्या Basic Pay नुसार दिवाळी बोनस दिला जातो. यंदा मात्र ESIC हॉस्पिटल मध्ये काम करणाऱ्यांना बोनस दिला जाणार नाही.

या वर्षी सरकारकडून मिळालेल्या बोनस आणि महागाई भत्त्यामुळे कर्मचाऱ्यांचा आर्थिक भार काही प्रमाणात हलका होईल. पण बोनस हा तात्पुरता लाभ आहे. त्यामुळे या रकमेतून काही भाग बचतीसाठी आणि भविष्यातील गरजांसाठी राखून ठेवणे फायदेशीर ठरेल.

डिस्क्लेमर: या लेखातील माहिती विविध सरकारी घोषणांवर आधारित आहे. वाचकांनी कोणताही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी संबंधित विभागाकडून अधिकृत माहिती तपासावी.