Income Tax: वित्तीय वर्ष सुरू झालं की कर भरण्याची प्रक्रिया देखील सुरू होते. नोकरदार वर्ग आपापल्या पगारातून नियमितपणे इनकम टॅक्स भरत असतो. त्यामुळे बचत करण्यासाठी विविध मार्ग शोधले जातात. पण तुम्हाला माहिती आहे का, भारतातील शेतकऱ्यांना कितीही उत्पन्न झालं तरीही त्यांना टॅक्स भरावा लागत नाही. हे ऐकून अनेकांना आश्चर्य वाटू शकतं, पण यामागे कायदेशीर कारणं आहेत. चला तर मग त्याची सविस्तर माहिती घेऊया.
कर भरण्याची वेळ आणि प्रक्रिया 🗓️
प्रत्येक आर्थिक वर्षाच्या सुरुवातीला टॅक्स फाइलिंगचा हंगाम सुरू होतो. कामगार, व्यावसायिक आणि इतर उत्पन्न असणाऱ्या व्यक्तींना सरकारकडे त्यांच्या उत्पन्नाचा तपशील सादर करावा लागतो. मात्र भारतात एक असा घटक आहे ज्यांना लाखो रुपयांचं उत्पन्न असूनही कर भरण्याची गरज भासत नाही – आणि ते म्हणजे शेतकरी.
शेतकरी कर का भरत नाहीत? 🤔
भारत हा कृषिप्रधान देश आहे आणि मोठा वर्ग शेतीवरच अवलंबून आहे. शेतीतून मिळणारं उत्पन्न निश्चित नसतं, कारण ते पावसावर आणि हवामानावर आधारित असतं. कधी मोठा नफा तर कधी मोठा तोटा. त्यामुळे सरकारने शेतकऱ्यांना टॅक्सपासून सूट दिली आहे. यासोबतच त्यांच्यासाठी अनेक योजनाही राबवल्या जातात.
कायद्यानेही करमाफी 📘
इनकम टॅक्स ॲक्ट, 1961 च्या अंतर्गत शेतीतून मिळणारं उत्पन्न हे पूर्णपणे करमुक्त आहे. म्हणजेच, शेतकऱ्यांना पिकांची विक्री करून जे उत्पन्न मिळतं त्यावर कोणताही इनकम टॅक्स लागू होत नाही. त्यामुळे त्यांना ITR फाइल करण्याचीही गरज राहत नाही. मात्र काही विशिष्ट परिस्थितीत ही सूट लागू होत नाही.
केव्हा लागतो शेतकऱ्यांना कर? ⚠️
जर एखादा शेतकरी ऊस उगवून थेट विकत असेल, तर त्याला कर लागणार नाही. पण जर त्याने ऊस प्रक्रिया करून गूळ किंवा साखर तयार करून विकले, तर त्यावर कर भरावा लागेल. त्याचप्रमाणे, फळं प्रक्रिया करून ज्यूस विकणे, झाडांची व्यावसायिक विक्री करणे – यासारख्या कामांतून मिळालेलं उत्पन्न करयोग्य मानलं जातं.
दुग्ध व्यवसायावर कर? 🐄💼
जर शेतकरी शेतीतून मिळालेल्या नफ्याने डेअरी व्यवसाय, पशुपालन, मत्स्यपालन किंवा अन्य उद्योग सुरू करतो, तर त्या व्यवसायातून मिळणारं उत्पन्न कराच्या कक्षेत येतं. शेतीचा नफा दुसऱ्या व्यावसायिक क्षेत्रात गुंतवल्यास, त्यावरही कर भरावा लागतो.
निष्कर्ष 📌
थेट शेतीमधून होणारं उत्पन्न हे करमुक्त असलं, तरी त्याचा वापर दुसऱ्या उत्पन्नाच्या स्रोतासाठी केला तर तो कराच्या कक्षेत येतो. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी उत्पन्नाचे स्वरूप लक्षात घेऊन कर कायद्यांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
डिस्क्लेमर: वरील लेख सामान्य माहितीच्या उद्देशाने लिहिण्यात आला आहे. शेतीशी संबंधित कर सल्ला किंवा आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी तुम्ही अधिकृत कर सल्लागाराशी किंवा सीएशी सल्लामसलत करावी. नियम वेळोवेळी बदलू शकतात.
