Gold Tax news: साधारणतः जेव्हा तुम्ही सोने खरेदी किंवा विक्रीसाठी जाता, तेव्हा तुम्हाला वेगवेगळे रेट दिसतात. बहुतांश लोकांना हे का होते याची कल्पना नसते. आता सोने खरेदी आणि विक्रीवर कर (gold sell purchasing tax) द्यावा लागेल. जर तुम्ही सोने खरेदी किंवा विक्री करणार असाल, तर सर्वप्रथम त्यावर लागू असलेल्या कर आणि शुल्कांबद्दल माहिती घेणे महत्त्वाचे आहे, अन्यथा तुम्हाला आर्थिक नुकसान सहन करावे लागू शकते. या लेखात सोने खरेदी-विक्रीवरील करांविषयी माहिती दिली आहे.

सोने खरेदी-विक्रीसाठी नियम लागू

सोने ही मोठ्या व्यवहारांमध्ये समाविष्ट असते. त्यामुळे सोने खरेदी-विक्री आणि गुंतवणुकीसाठी वेगवेगळे नियम लागू होतात. तसेच, वेगवेगळ्या प्रकारचे कर (Tax and charges on Gold) द्यावे लागतात. जर तुम्हाला या करांविषयी माहिती नसेल, तर तुम्हाला मोठे आर्थिक नुकसान सहन करावे लागू शकते. त्यामुळे ज्वेलर्सकडे जाण्यापूर्वी कर आणि इतर शुल्कांविषयी माहिती घेणे आवश्यक आहे.

GST सह लागू होतात विविध शुल्क

सोने खरेदीवर चांगला परतावा मिळत असल्याने अनेक लोक त्यामध्ये गुंतवणूक करतात. काही जण फिजिकल गोल्ड म्हणजेच दुकानातून ऑफलाइन सोने खरेदी करतात, तर काहीजण डिजिटल गोल्डमध्ये गुंतवणूक करतात. मात्र, सोने खरेदी किंवा विक्री करताना त्यावर कर (Tax on Gold Buying and Selling) द्यावा लागतो. सोने खरेदीच्या वेळी GST (GST on gold) सह अनेक अतिरिक्त शुल्क घेतले जातात, जसे की वस्तु मूल्यावर कर आणि अन्य शुल्क.

अतिरिक्त खर्चांची माहिती असणे आवश्यक

जेव्हा तुम्ही गहने, सोन्याचे बिस्किट्स किंवा नाणी (tax on gold coins) खरेदी करता, तेव्हा त्यावर GST सह इतर शुल्क लागू होतात. हे खर्च खरेदी प्रक्रियेत समाविष्ट होतात आणि व्यवहार करताना त्यांचा विचार करणे आवश्यक असते. त्यामुळे सोने खरेदीपूर्वी या अतिरिक्त खर्चांचा अंदाज घेणे गरजेचे असते.

1. मेकिंग चार्ज म्हणजे ज्वेलर्सचा नफा

जेव्हा तुम्ही सोने किंवा चांदीचे दागिने खरेदी करता, तेव्हा काही दुकानदार अतिरिक्त शुल्क आकारू शकतात. हा मेकिंग चार्ज (gold making charges) त्या दागिन्याच्या उत्पादनासाठी लागणाऱ्या खर्चाचे कव्हरिंग असते. हा शुल्क 1-25 टक्के (making charges on gold) असतो, जो प्रत्येक दुकानानुसार बदलतो. काही वेळा दुकानदार हे शुल्क कमी करण्यास किंवा माफ करण्यास तयार असतात. त्यामुळे खरेदीच्या वेळी यासंदर्भात चर्चा करून हा शुल्क कमी करता येतो.

2. GST ची गणना

जेव्हा ज्वेलरी खरेदी केली जाते, तेव्हा ग्राहकांना GST (calculation of GST on Gold) भरावा लागतो. सोनेरी दागिन्यांवर 3 टक्के GST लागू होतो. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही ₹20,000 किमतीची ज्वेलरी घेतली, तर तुम्हाला ₹600 GST स्वरूपात भरावे लागतील. हा शुल्क थेट सरकारकडे जातो आणि तो खरेदीच्या एकूण किंमतीमध्ये समाविष्ट केला जातो.

3. TDS किती लागू होतो?

जर तुम्ही ₹1 लाख किंवा त्याहून अधिक किमतीचे सोने खरेदी केले, तर तुम्हाला TDS (Tax Deducted at Source) भरावा लागतो. TDS 1 टक्के प्रमाणात लागू होतो. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही ₹1,50,000 किमतीचे सोने घेतले, तर तुम्हाला ₹1,500 TDS (TDS on gold) भरावे लागतील. हा शुल्क सरकारच्या खात्यात जमा होतो.

4. फिजिकल सोने विक्रीवर किती कर द्यावा लागतो?

सोने विक्रीतून मिळणाऱ्या नफ्यावर कर (Tax rules for gold) लागू होतो, जो दोन प्रकारांमध्ये विभागला जातो.

शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्स टॅक्स: जर सोने 3 वर्षांच्या आत विकले, तर शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्स टॅक्स लागू होतो.
लाँग टर्म कॅपिटल गेन्स टॅक्स: जर सोने 3 वर्षांनंतर विकले, तर 20 टक्के कर लागू होतो.

हा कर एकूण रकमेवर नाही, तर नफ्यावर लागू होतो.

5. डिजिटल गोल्डवर कोणते कर लागू होतात?

डिजिटल गोल्ड खरेदीसाठी अनेक पर्याय (digital gold kaise le) उपलब्ध आहेत, जसे की Sovereign Gold Bond, Gold Mutual Fund, Gold ETF.

जर डिजिटल गोल्ड 3 वर्षांच्या आत विकले, तर शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्स टॅक्स लागू होतो.
जर 3 वर्षांनंतर विकले, तर लाँग टर्म कॅपिटल गेन्स टॅक्स लागू होतो.
हा कर तुमच्या एकूण उत्पन्न आणि टॅक्स स्लॅबवर अवलंबून असतो.

6. Sovereign Gold Bond मध्ये गुंतवणूक

जर तुम्ही Sovereign Gold Bond मध्ये गुंतवणूक केली आणि 8 वर्षांपर्यंत होल्ड केले, तर तुम्हाला मिळणारा नफा करमुक्त असेल.

जर 5 ते 8 वर्षांच्या आत विकले, तर 20 टक्के कर लागू होतो.
जर 1 ते 5 वर्षांच्या आत विकले, तर 10 टक्के कर लागू होतो.
जर 1 वर्षाच्या आत विकले, तर तो तुमच्या नियमित उत्पन्नात समाविष्ट होऊन टॅक्स स्लॅबनुसार लागू होतो.

7. गोल्ड ETF कधी विकले जाते?

गोल्ड ETF हा गुंतवणुकीचा चांगला पर्याय मानला जातो. जर गोल्ड ETF 3 वर्षांनंतर विकला, तर 20 टक्के कर लागू होतो.

जर 3 वर्षांच्या आत विकला, तर टॅक्सचे प्रमाण वेगळे असते आणि तो तुमच्या एकूण उत्पन्नावर अवलंबून असतो.

8. अॅपद्वारे सोने कसे खरेदी करता येते?

जर तुम्ही Paytm, Google Pay, PhonePe सारख्या अॅप्सद्वारे सोने खरेदी केले, तर त्याला डिजिटल गोल्ड (tax on digital gold) म्हणतात.

जर 3 वर्षांनंतर विकले, तर 20 टक्के टॅक्स लागू होतो.
जर 3 वर्षांच्या आत विकले, तर तो तुमच्या एकूण उत्पन्नात समाविष्ट होतो आणि टॅक्स स्लॅबनुसार लागू होतो.

यामुळे सोने खरेदी आणि विक्री या दोन्हीवर कर लागू होतो.