सध्या गुंतवणुकीचे अनेक पर्याय उपलब्ध असले तरी म्यूच्युअल फंड हा एक लोकप्रिय आणि परिणामकारक पर्याय मानला जातो. विशेषतः जे लोक थेट शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यास साशंक असतात, त्यांच्या दृष्टीने SIP (Systematic Investment Plan) हा एक उत्तम पर्याय आहे. SIP मध्ये केवळ ₹500 पासूनही गुंतवणूक सुरू करता येते आणि दीर्घकालीन कालावधीत मोठं भांडवल तयार करता येतं.
मार्केटशी निगडीत योजना असूनही, SIP मधील जोखीम थेट शेअर्सच्या तुलनेत कमी असते. याशिवाय SIP वर सरासरी 12% पर्यंत रिटर्न मिळतो, जो महागाईच्या दरापेक्षा जास्त आहे.
पण या फायद्यांच्या बाजूने काही चुका केल्यास नफा गमावण्याची शक्यता असते. बर्‍याच गुंतवणूकदारांना याचे भान नसते आणि त्यांनी केलेली मेहनत वाया जाते. SIP मध्ये गुंतवणूक करताना कोणत्या चुका टाळायला हव्यात, यावर एक नजर टाकूया.
आर्थिक स्थितीकडे दुर्लक्ष करणे ❌
SIP करताना सर्वात मोठी चूक म्हणजे स्वतःची आर्थिक क्षमता लक्षात न घेणे. अनेक वेळा लोक इतरांना पाहून मोठ्या रकमेची SIP सुरू करतात, पण नंतर आर्थिक ताण वाढल्यामुळे गुंतवणूक बंद करावी लागते. त्यामुळे सुरुवात आपल्या मासिक उत्पन्नानुसारच करा आणि गरज भासल्यास हळूहळू वाढवा.
लांब पल्ल्याचा विचार न करणे 🕰️
SIP हे लांब पल्ल्याचं साधन आहे, त्यामुळे 1-2 वर्षात मोठे रिटर्न मिळतील, अशी अपेक्षा करणे चुकीचे ठरते. कमीतकमी 5 ते 10 वर्षांचा कालावधी ठेवूनच SIP करावी, म्हणजे मार्केटचे चढ-उतार सरासरी रिटर्नमध्ये रुपांतरित होतात.
| गुंतवणूक कालावधी | अपेक्षित सरासरी रिटर्न (%) |
|---|---|
| 1-3 वर्षे | 5% – 8% |
| 5-10 वर्षे | 10% – 12% |
| 10+ वर्षे | 12% पेक्षा अधिक |
विविध प्रकारच्या फंड्समध्ये गुंतवणूक न करणे 📊
फक्त एकाच प्रकारच्या म्यूच्युअल फंडमध्ये पैसे गुंतवणं, हे अजून एक मोठं चुक आहे. जर तो फंड परफॉर्म नसेल केला, तर पूर्ण गुंतवणूक धोक्यात येऊ शकते. त्यामुळे Diversification आवश्यक आहे — म्हणजे इक्विटी, डेब्ट आणि हायब्रिड अशा विविध प्रकारात पैसे वाटून गुंतवा.
एक्स्पेन्स रेशियोचा विचार न करणे 💼
खूप कमी लोकांना माहीत असते की Expense Ratio म्हणजेच फंड मॅनेजमेंटचा शुल्क, तुमच्या रिटर्नवर थेट परिणाम करतं. जर एखाद्या फंडाचा एक्स्पेन्स रेशियो जास्त असेल, तर मिळालेला नफा कमी होतो. म्हणून गुंतवणूक करताना Expense Ratio तपासूनच फंड निवडा.
पोर्टफोलिओचा नियमित आढावा न घेणे 🔍
SIP ही ऑटोमॅटिक प्रक्रिया असली, तरी तिच्यावर लक्ष ठेवणं गरजेचं आहे. आर्थिक ध्येय, मार्केटची स्थिती आणि फंडाचा परफॉर्मन्स यानुसार दर 6 महिन्यांनी किंवा वर्षभरातून एकदा पोर्टफोलिओचा आढावा घ्या. खराब परफॉर्म करणारे फंड वेळेत बदलल्यास नुकसान टाळता येते.
डिस्क्लेमर: या लेखातील माहिती ही आर्थिक शिक्षण व सामान्य मार्गदर्शनासाठी आहे. SIP गुंतवणुकीपूर्वी आपल्या आर्थिक सल्लागाराशी संपर्क साधावा. मार्केटशी संबंधित गुंतवणुकीमध्ये जोखीम असते, त्यामुळे कोणतीही गुंतवणूक स्वतःच्या जोखमीवर करावी.
