PROPERTY OWNERSHIP: पत्नीसाठी संपत्ती घेताना कायदेशीर अडथळे टाळण्यासाठी महत्त्वाचं मार्गदर्शन
🪪 आज अनेकजण टॅक्स सेव्हिंग किंवा कौटुंबिक सुरक्षेसाठी पत्नीच्या नावावर संपत्ती खरेदी करतात. पण असा निर्णय घेताना कायदेशीर बाबींचं भान ठेवणं अत्यावश्यक आहे. एक महत्त्वाचा निकाल दिल्ली उच्च न्यायालयानं नुकताच दिला आहे, जो अशा निर्णय घेणाऱ्या प्रत्येकासाठी धडा ठरू शकतो.
पतीच्या कमाईतून संपत्ती घेतली तर मालकी कुणाची?
दिल्ली उच्च न्यायालयाने स्पष्ट केलं आहे की जर पतीनं आपल्या वैध कमाईतून पत्नीच्या नावावर घर किंवा जमीन खरेदी केली, तर प्रत्यक्ष मालक पतीच मानला जाईल. म्हणजेच केवळ रजिस्ट्रीत पत्नीचं नाव असणं पुरेसं नाही. जर पैशाचा स्रोत कायदेशीर आणि पारदर्शक असेल, तर ही संपत्ती बेनामी गृहित धरली जाणार नाही.
या निर्णयाचं महत्त्व काय?
हा निर्णय त्यांच्यासाठी मोठा दिलासा देणारा आहे जे कर बचतीच्या उद्देशाने किंवा कौटुंबिक समजुतीतून पत्नीच्या नावावर मालमत्ता खरेदी करतात. न्यायालयानं सांगितलं की पैशांचा स्रोत ठोस आणि पुराव्यांसह असल्यास ही व्यवहार बेनामीच्या कक्षेत येत नाही.
प्रकरण नेमकं काय घडलं?
एक व्यक्तीनं दिल्लीच्या न्यू मोती नगर आणि गुडगाव येथील दोन मालमत्तांबाबत खटला दाखल केला. त्यानं सांगितलं की ही दोन्ही मालमत्ता त्यानं स्वतःच्या कमाईतून घेतल्या आणि केवळ पत्नीच्या नावावर नोंद केल्या. स्थानिक न्यायालयानं त्याचा युक्तिवाद फेटाळला, पण उच्च न्यायालयानं तो निकाल उलथवून लावला. न्यायालयानं नमूद केलं की हा व्यवहार नव्या सुधारित कायद्यानुसार बेनामी मानता येणार नाही.
सुधारित बेनामी कायदा – काय बदल झाला आहे?
1988 च्या बेनामी व्यवहार (प्रतिबंध) कायद्यात 2016 मध्ये काही सुधारणा करण्यात आल्या. त्या अंतर्गत पारिवारिक नातेसंबंधांचा विचार केला गेला आहे. जर पतीनं आपल्या अधिकृत उत्पन्नातून पत्नीच्या नावावर मालमत्ता खरेदी केली असेल, तर तो व्यवहार बेनामी मानला जाणार नाही.
खालील तक्त्यामध्ये नव्या सुधारित कायद्यानुसार प्रमुख मुद्दे:
| मुद्दा | माहिती |
|---|---|
| व्यवहाराच्या मालकाची ओळख | ज्याच्याकडून पैसा आला, तोच खरा मालक |
| पत्नीच्या नावावर नोंद | केवळ नावावरून मालकी ठरवता येणार नाही |
| कायदेशीर उत्पन्न | उत्पन्न वैध आणि दस्तऐवजयुक्त असणं आवश्यक |
| बेनामी व्यवहाराचा अपवाद | पती-पत्नीसारख्या नात्यात सूट दिली आहे |
न्यायालयाची स्पष्ट सूचना – गैरवापर खपवून घेतला जाणार नाही ❗
न्यायालयानं स्पष्ट केलं की जर पत्नीच्या नावावर संपत्ती खरेदी करून काळा पैसा पांढरं करण्याचा प्रयत्न केला गेला, तर अशा व्यक्तींवर कठोर कारवाई केली जाईल. त्यामुळे व्यवहार पारदर्शक असणं अत्यंत आवश्यक आहे. सर्व आर्थिक व्यवहार दस्तऐवजांच्या आधारावर सिद्ध करता आले पाहिजे.
पत्नीच्या नावावर मालमत्ता खरेदी करताना काय काळजी घ्यावी?
जर तुम्ही देखील भविष्यात पत्नीच्या नावावर संपत्ती खरेदी करण्याचा विचार करत असाल, तर खालील बाबी लक्षात ठेवा:
- पैशाचा संपूर्ण ट्रॅक ठेवा: बँक स्टेटमेंट, सॅलरी स्लिप, ITR हे सर्व डॉक्युमेंट्स व्यवस्थित ठेवा.
- एग्रीमेंट करा: व्यवहाराच्या वेळी असे लिहा की पैसा कोणाचा आहे आणि मालकी कुणाची राहील.
- कौटुंबिक संवाद ठेवा: अशा व्यवहाराबद्दल घरातील सदस्यांशी स्पष्ट चर्चा करा.
- वकीलाची सल्ला घ्या: व्यवहार पूर्ण करण्यापूर्वी अनुभवी वकीलाची मदत घ्या.
- टॅक्स बाबतीत सजग रहा: विक्रीच्या वेळी लागणाऱ्या करांच्या नियमांची माहिती घेऊन ठेवा.
निष्कर्ष – कायदेशीर माहिती आणि पारदर्शकता अत्यंत महत्त्वाची 📜
या निर्णयामुळे स्पष्ट झालं की वैध कमाईतून पत्नीच्या नावावर मालमत्ता खरेदी करताना घाबरण्याचं कारण नाही. पण सर्व व्यवहार स्पष्ट, पारदर्शक आणि दस्तऐवजांनी सिद्ध होणारे असले पाहिजेत. अन्यथा, एक छोटीशी चूकही मोठ्या कायदेशीर अडचणीत बदलू शकते.
📌 Disclaimer: वरील लेख माहितीच्या उद्देशाने आहे. यामध्ये दिलेली माहिती कायदेशीर सल्ला म्हणून घेतली जाऊ नये. कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी नोंदणीकृत वकील अथवा कायदेशीर सल्लागाराचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
