National Savings Certificate (NSC) ही भारत सरकारच्या पाठबळाने चालवली जाणारी एक Fixed Income Investment Scheme आहे. ही योजना विशेषतः सुरक्षित आणि गॅरंटीड परतावा इच्छिणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी आहे. Post Office मार्फत उपलब्ध असलेली ही योजना कर वाचवण्यासाठी आणि भविष्यासाठी बचत करण्याचा एक उत्कृष्ट पर्याय आहे. या लेखात, आपण NSC बद्दल संपूर्ण माहिती, त्याचे फायदे, व्याजदर आणि इतर अटी जाणून घेणार आहोत.
National Savings Certificate (NSC) म्हणजे काय?
NSC ही भारत सरकारद्वारे सुरू करण्यात आलेली एक लघु-बचत योजना आहे. Post Office मधून ती खरेदी करता येते आणि ती 5 वर्षांच्या निश्चित मुदतीसह उपलब्ध आहे. यामध्ये गुंतवणूक केल्यास निश्चित व्याजदरासह कर वाचवण्याचाही लाभ घेता येतो.
NSC योजनेचे मुख्य वैशिष्ट्ये
| योजनेचे नाव | National Savings Certificate (NSC) |
|---|---|
| व्याज दर | 7.7% प्रति वर्ष (सध्या लागू) |
| किमान गुंतवणूक रक्कम | ₹1,000 |
| कमाल गुंतवणूक मर्यादा | कोणतीही मर्यादा नाही |
| मॅच्युरिटी कालावधी | 5 वर्षे |
| कर लाभ | सेक्शन 80C अंतर्गत ₹1.5 लाख पर्यंत |
| कोण गुंतवणूक करू शकतो? | केवळ भारतीय नागरिक |
NSC योजनेचे फायदे
Guaranteed Returns:
NSC मध्ये गुंतवणूक केल्यास सरकारद्वारे निश्चित केलेल्या दरानुसार व्याज मिळते. सध्या हा दर 7.7% प्रति वर्ष आहे.
कर बचत:
आयकर अधिनियमाच्या सेक्शन 80C अंतर्गत ₹1.5 लाखांपर्यंत कर वाचवण्याचा लाभ मिळतो.
Compounding चा फायदा:
योजनेतील व्याज प्रत्येक वर्षी Compounding पद्धतीने जमा होते आणि ते मॅच्युरिटीच्या वेळी मिळते.
सुरक्षित गुंतवणूक:
भारत सरकारची हमी असल्याने ही योजना पूर्णपणे सुरक्षित आणि जोखमीपासून मुक्त आहे.
Loan सुविधा:
NSC ला कोलॅटरल म्हणून वापरून बँकेतून कर्ज घेतले जाऊ शकते.
नामांकन सुविधा:
गुंतवणूकदार आपल्या कुटुंबातील एखाद्या सदस्याचे नामांकन करू शकतो, जेणेकरून गुंतवणूकदाराच्या मृत्यूनंतर त्याला लाभ मिळेल.
NSC वर व्याजदर आणि परतावा गणना
NSC वर सध्या 7.7% वार्षिक व्याज दर लागू आहे, जो Compounded होऊन मॅच्युरिटीला मिळतो.
₹1 लाख गुंतवणुकीचे अंदाजे परतावे:
| गुंतवणूक कालावधी | परतावा (₹1 लाख गुंतवणुकीसाठी) |
|---|---|
| 1 वर्षानंतर | ₹1,07,700 |
| 2 वर्षानंतर | ₹1,15,729 |
| 3 वर्षानंतर | ₹1,24,060 |
| 4 वर्षानंतर | ₹1,32,771 |
| 5 वर्षानंतर | ₹1,41,883 |
यामुळे, 5 वर्षांत ₹1 लाख अंदाजे ₹1.42 लाख होईल.
कोण गुंतवणूक करू शकतो?
✅ भारतीय नागरिक
✅ नाबालिग (पालकाच्या वतीने)
✅ जॉइंट अकाउंट उघडण्याची सुविधा उपलब्ध
गुंतवणूक करू शकत नाहीत:
❌ NRI (Non-Resident Indians)
❌ Hindu Undivided Family (HUF)
NSC कसे खरेदी करावे?
✅ जवळच्या Post Office ला भेट द्या.
✅ अर्ज भरा आणि KYC संबंधित आवश्यक कागदपत्रे जमा करा.
✅ किमान ₹1,000 किंवा त्यापेक्षा जास्त रक्कम जमा करा.
✅ तुम्हाला NSC Certificate जारी केला जाईल.
NSC योजनेचे नियम आणि अटी
मॅच्युरिटीपूर्वी पैसे काढता येतील का?
❌ सामान्यतः मॅच्युरिटीपूर्वी पैसे काढता येत नाहीत.
✅ मात्र, गुंतवणूकदाराच्या मृत्यू किंवा कोर्ट आदेशानुसार पैसे काढण्याची परवानगी मिळू शकते.
ट्रान्सफर सुविधा:
✅ NSC एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीकडे किंवा एका पोस्ट ऑफिसमधून दुसऱ्या पोस्ट ऑफिसमध्ये ट्रान्सफर करता येऊ शकते.
व्याजावर कर:
✅ मॅच्युरिटीवर मिळणारे व्याज कर स्लॅबनुसार करपात्र असते.
❌ मात्र, TDS लागू होत नाही.
किमान आणि कमाल गुंतवणूक मर्यादा:
✅ किमान गुंतवणूक ₹1,000 पासून सुरू होते.
❌ कमाल गुंतवणुकीसाठी कोणतीही मर्यादा नाही.
NSC Vs इतर बचत योजना
| योजना | व्याज दर | Lock-in कालावधी | कर लाभ |
|---|---|---|---|
| NSC | 7.7% | 5 वर्षे | होय |
| PPF | 7.1% | 15 वर्षे | होय |
| FD (Tax Saver) | 6%-7% | 5 वर्षे | होय |
NSC मधून ₹72 लाख कमवता येईल का?
जर मोठ्या प्रमाणात आणि नियमित गुंतवणूक केली, तर Compounding Effect मुळे परतावा वाढू शकतो. मात्र, फक्त NSC वर अवलंबून राहून ₹72 लाख कमावणे शक्य नाही. त्यासाठी इतर उच्च-परतावा देणाऱ्या योजनांमध्येही गुंतवणूक करावी लागेल.
Disclaimer:
हा लेख केवळ माहिती देण्याच्या उद्देशाने लिहिला आहे. NSC ही सुरक्षित आणि गॅरंटीड रिटर्न देणारी योजना असली तरी त्यामधील परतावा मर्यादित आहे. ₹72 लाख सारखी मोठी रक्कम मिळवण्यासाठी इतर गुंतवणूक पर्यायांचा विचार करावा. कोणत्याही योजनेत गुंतवणूक करण्यापूर्वी वित्तीय सल्लागाराचा सल्ला घ्या.
