Indian Railways: भारतात दररोज लाखो प्रवासी रेल्वेने प्रवास करतात. बहुतांश प्रवासी ऑनलाईन माध्यमातून IRCTC च्या वेबसाईटवर किंवा विविध अॅप्सचा वापर करून तिकीट आरक्षित करतात. काही प्रवासी थेट रेल्वे स्थानकावर जाऊन काउंटरवरून तिकीट काढतात. आता रेल्वे काउंटरवरून खरेदी केलेले तिकीटही ऑनलाईन पद्धतीने रद्द करता येणार आहे.
रेल्वे मंत्र्यांची मोठी घोषणा
केंद्रीय रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी शुक्रवारी ही मोठी घोषणा केली. त्यांनी स्पष्ट केले की, जरी काउंटर तिकिटासाठी ऑनलाईन रद्दीकरणाची सुविधा उपलब्ध असेल, तरी प्रवाशांना पैसे परत मिळवण्यासाठी आरक्षण काउंटरवर प्रत्यक्ष जावे लागेल.
ऑनलाईन तिकीट रद्द करण्याची प्रक्रिया
आता काउंटरवरून खरेदी केलेले तिकीट घरबसल्या IRCTC च्या वेबसाईटवर किंवा 139 क्रमांक डायल करून ऑनलाईन पद्धतीने रद्द करता येईल. मात्र, पैसे परत मिळवण्यासाठी प्रवाशांना रेल्वे स्थानकावरील आरक्षण केंद्रावर जावे लागेल.
संसदेत विचारलेला प्रश्न आणि उत्तर
राज्यसभेत खासदार मेधा विश्राम कुलकर्णी यांनी एक महत्त्वाचा प्रश्न उपस्थित केला. त्यांनी विचारले की, वेटिंग लिस्ट असलेले तिकीट काउंटरवरून घेतलेल्या प्रवाशांना ट्रेन सुटण्यापूर्वी तिकीट रद्द करण्यासाठी स्थानकावर जावे लागेल का?
या प्रश्नाला उत्तर देताना रेल्वे मंत्र्यांनी सांगितले की, रेल्वे प्रवासी (तिकीट रद्दीकरण आणि भाडे परतावा) नियम 2015 नुसार, आरक्षण काउंटरवर मूळ PRS तिकीट सरेंडर केल्यास तिकीट रद्दीकरण आणि परताव्याची प्रक्रिया केली जाईल.
रिफंड कसा मिळेल?
आश्विनी वैष्णव यांनी स्पष्ट केले की, सामान्य परिस्थितीत PRS काउंटर तिकीट ऑनलाईन पद्धतीने IRCTC वेबसाईट किंवा 139 क्रमांकाच्या मदतीने रद्द करता येईल. मात्र, तिकीट रद्द केल्यानंतर प्रवाशांनी मूळ तिकीट आरक्षण काउंटरवर जमा करून त्याचा परतावा घ्यावा लागेल. रेल्वे प्रशासन वेळोवेळी जाहीर करत असलेल्या नियमांनुसार रिफंड देण्यात येईल.
निष्कर्ष
भारतीय रेल्वेने प्रवाशांसाठी ऑनलाईन तिकीट रद्दीकरणाच्या सुविधेचा विस्तार करत मोठे पाऊल उचलले आहे. काउंटर तिकीट असलेल्या प्रवाशांनाही आता ऑनलाईन रद्दीकरणाचा पर्याय मिळणार आहे, मात्र परतावा घेण्यासाठी प्रत्यक्ष आरक्षण केंद्रावर हजेरी लावावी लागेल. त्यामुळे प्रवाशांना तिकीट बदलण्यास अधिक लवचिकता मिळेल, तसेच रेल्वे व्यवस्थापन अधिक सुलभ होईल.
Disclaimer: ही माहिती अधिकृत रेल्वे प्रशासनाच्या धोरणांवर आधारित असून वेळोवेळी नियमानुसार बदल होऊ शकतो. प्रवाशांनी प्रवासापूर्वी अधिकृत IRCTC वेबसाईट किंवा रेल्वे स्थानकावर माहिती तपासून पाहावी.
