पश्चिम रेल्वेनं Tatkal Ticket Booking प्रणालीमध्ये मोठा बदल करण्याचा निर्णय घेतला आहे. आता Tatkal Ticket फक्त तेव्हाच मिळेल, जेव्हा प्रवाशाच्या मोबाइलवर पाठवलेला OTP (One Time Password) यशस्वीरित्या verify केला जाईल. OTP न टाकल्यास Tatkal Ticket जारी होणार नाही. हा नवा नियम 1 December 2025 पासून लागू होणार असून सुरुवातीला तो Mumbai Central–Ahmedabad Shatabdi Express (Train No. 12009/12010) मध्ये अंमलात आणला जाईल.
बदलाची मुख्य कारणं
रेल्वेची उद्दिष्टं स्पष्ट आहेत — Tatkal Booking प्रक्रियेत पारदर्शकता आणणं आणि ज्यांना तातडीने प्रवास करण्याची आवश्यकता आहे त्यांना प्राधान्य देणं. या नव्या सिस्टममुळे दलाल, फर्जी बुकिंग आणि अवैध व्यवहारांवर मोठ्या प्रमाणात नियंत्रण मिळणार आहे असा रेल्वेचा विश्वास आहे.
Tatkal Booking मध्ये OTP का आवश्यक?
काही वर्षांपासून Tatkal Tickets काही मिनिटांत संपत असल्याच्या तक्रारी वाढल्या. अनेकदा दलाल एकाचवेळी मोठ्या प्रमाणात तिकिटं बुक करत असल्याचं आढळलं. त्यामुळे सामान्य प्रवाशांना तिकीट मिळणं अवघड जात होतं. या पार्श्वभूमीवर Railways Board ने OTP आधारित Tatkal प्रणालीला मंजुरी दिली आहे. आता टिकट बुक करताना प्रवाशाच्या मोबाइलवर OTP येईल आणि तो बरोबर टाकल्याशिवाय तिकीट मिळणार नाही. त्यामुळे फर्जी मोबाइल नंबर वापरण्याची शक्यता संपुष्टात येईल.
नवं OTP Verification System कसं काम करेल?
नवीन प्रणाली अतिशय सोपी आहे. Tatkal Booking सुरू होताच प्रवासी आपला मोबाइल नंबर टाकेल. त्या नंबरवर OTP येईल आणि तो IRCTC Website, Mobile App, PRS Counter किंवा अधिकृत Railway Agent कडे verify करावा लागेल. OTP verify झाल्यावरच पुढील booking प्रक्रिया सुरू होईल. या सिस्टमचा उद्देश दोन गोष्टी सुनिश्चित करणं आहे:
- प्रवाशाचा मोबाइल नंबर सक्रिय आणि सत्यापित आहे.
- एकाच मोबाइल नंबरवरून मोठ्या प्रमाणात बुकिंग होणार नाही.
कोणकोणत्या प्लॅटफॉर्मवर हा नियम लागू?
नवीन नियम फक्त IRCTC Website किंवा Mobile App पुरता मर्यादित नाही. खालील सर्व ठिकाणी OTP अनिवार्य आहे:
- कंप्यूटरीकृत PRS Counters
- अधिकृत Railway Agents
- IRCTC Website
- IRCTC Mobile App म्हणजे Online किंवा Counter — दोन्ही ठिकाणी OTP Verification अनिवार्य आहे.
प्रवाशांनी काय तयारी करावी?
रेल्वेनं प्रवाशांना सूचना केली आहे की त्यांनी बुकिंगपूर्वी आपला मोबाइल नंबर अपडेट ठेवावा. मोबाइल नंबर बंद असेल, नेटवर्क नसेल किंवा OTP प्राप्त झाला नाही तर टिकट बुक होणार नाही. एकदा OTP पाठवला की Mobile Number बदलता येत नाही, त्यामुळे चुकीचा नंबर टाकू नये.
रेल्वेची अपेक्षा काय?
पश्चिम रेल्वेला विश्वास आहे की या नव्या प्रणालीमुळे Tatkal Booking अधिक निष्पक्ष, पारदर्शक आणि सहज होईल. याचा सर्वाधिक फायदा खरोखर तातडीने प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना मिळणार आहे. तसेच टिकट माफिया आणि अवैध बुकिंगवर मोठ्या प्रमाणात अंकुश बसणार आहे. 1 December 2025 पासून लागू होणारी ही प्रणाली सध्या Mumbai Central–Ahmedabad Shatabdi Express मध्ये सुरू होईल. पुढे ती इतर ट्रेन्समध्येही लागू केली जाऊ शकते.
