Income Tax Rules: विविध स्रोतांमधून मिळणाऱ्या उत्पन्नावर आधारित, व्यक्तींना आयकर भरण्याची आवश्यकता असते. आयकर भरण्यासाठी विविध स्लॅब तयार केले आहेत. यामध्ये आयटीआर (ITR) भरने आवश्यक आहे. जेव्हा कोणी आपल्या उत्पन्नाची माहिती लपवतो किंवा आयटीआर भरत नाही, तेव्हा त्याला कायदेशीर कारवाईला सामोरे जावे लागते. अनेकांना असं वाटतं की आयटीआर न भरल्यास जेल होऊ शकते का? चला, या लेखात याबद्दल अधिक माहिती घेऊया.
आयकर विभागाचे नियम
आयकर विभागाने एक ठराविक उत्पन्नानुसार आयकर भरण्याचे नियम निश्चित केले आहेत. या नियमांनुसार, कर भरावा लागतोच, परंतु त्यासोबत आयटीआर भरणे देखील अत्यंत आवश्यक आहे. जर तुम्ही हे नियम पाळले नाहीत, तर तुम्हाला विविध समस्यांना सामोरे जावे लागू शकतात. फक्त कर चोरीच नाही, तर आयटीआर न भरल्यास ते देखील नियमांची उल्लंघन मानली जातात. त्यामुळे आयटीआर न भरल्यास काय होईल हे जाणून घेणं महत्त्वाचं आहे.
जाणून-बुजून कर चोरी केल्यास काय होईल?
जर कोणी जाणून-बुजून उत्पन्न लपवून आयकर भरत नसेल, तर त्याला कर चोरी म्हणून मानलं जातं. आयकर विभाग हा गुन्हा “जाणून-बुजून कर चोरी” म्हणून ठरवतो. हे कार्य आयकर कायद्याच्या धारा 276 सी अंतर्गत केलं जातं. या अंतर्गत, कर चोरी करणाऱ्यांना दंड आणि कारावास होऊ शकतो.
आयटीआर न भरल्यास होणारी कारवाई
कर चोरी केल्यास दंड आणि कारावास होऊ शकतो, पण जर कोणी आयटीआर न भरलं तर त्यावर काय परिणाम होईल, हे देखील महत्त्वाचं आहे. आयटीआर न भरल्यास, तुम्हाला दंड भरावा लागतो. आयटीआर न भरणे हे आयकर विभागाच्या नियमांचे उल्लंघन मानले जाते. आयटीआर न भरल्याबद्दल आयकर अधिनियम 1961 च्या धारा 276 सीसी नुसार कारवाई केली जाते.
टीडीएस जमा करण्यात विलंब
तुमच्या उत्पन्नाच्या स्रोतावर आधारित टीडीएस (TDS) देखील कट केला जातो. जर टीडीएस जमा करण्यात विलंब झाला, तर त्यावर आयकर अधिनियमाच्या धारा 276 बी अंतर्गत कारवाई होऊ शकते. यामध्ये विभाग कोर्टात खटला दाखल करू शकतो. कोर्टाचा निर्णय आल्यानंतर, टीडीएससह, त्यावर व्याज आणि दंड देखील भरावा लागू शकतो. याशिवाय, टीडीएस जमा न करणाऱ्याला जेल देखील होऊ शकते.
आयकर कायद्यांमध्ये बदल होऊ शकतात का?
आयटीआर, आयकर आणि अन्य संबंधित नियमांमध्ये बदल होऊ शकतात, असा देखील विचार केला जातो. तथापि, सध्या याबाबत कोणतीही अधिकृत माहिती समोर आलेली नाही. वित्त मंत्री निर्मला सीतारामन यांनी 2024 च्या बजेटमध्ये असे सांगितले होते की, आयकर कायद्याच्या काही धारांमध्ये ठेवलेल्या कारावासाच्या तरतुदी कमी केल्या जाऊ शकतात. तरीही, याबद्दल अद्याप काहीही निश्चित झालेले नाही. या बदलांवर केंद्र सरकारने एक पॅनेल तयार केलं आहे, ज्याच्या माध्यमातून या बदलांसाठी जनतेच्या प्रतिक्रिया घेतल्या जात आहेत.
आयकर विभागाचे नियम
आयकर विभागाच्या नियमांनुसार, जर तुमचं वार्षिक उत्पन्न 7 लाख रुपये (income tax rule on income) पेक्षा कमी असेल, तर तुम्हाला आयकर भरावा लागणार नाही. मात्र, आयटीआर (ITR) तरीही भरावे लागते. आयटीआर न भरल्यास, तुम्हाला आयकर विभागाकडून कारवाईला सामोरे जावे लागू शकते, कारण विभाग केव्हाही तुमच्या विरोधात कारवाई करू शकतो.
