घर खरेदी करणे हे प्रत्येक व्यक्तीचे स्वप्न असते, पण हे स्वप्न पूर्ण करताना बहुतांश लोक मोठ्या चुका करतात. त्यामुळे जे लोन 20 वर्षांत संपायला हवे, ते तब्बल 30-33 वर्षे चालू राहते. जर तुम्हीही होम लोन घेण्याचा विचार करत असाल, तर हे नियम नीट समजून घेणे गरजेचे आहे. बँका तुमच्या नकळत तुमच्या लोनची मुदत कशी वाढवतात आणि त्यातून तुम्हाला कसे नुकसान होते, हे समजून घेऊया.
होम लोन घेणे – मोठा निर्णय, पण अर्धवट माहितीने होणारा मोठा फटका!
स्वतःचे घर असावे, हे आजच्या काळातील सर्वसामान्य व्यक्तीचे मोठे स्वप्न आहे. मात्र, घर घेण्यासाठी भली मोठी रक्कम लागते आणि म्हणूनच बरेच लोक होम लोन घेण्याचा मार्ग निवडतात.
- लोन घेण्यासाठी डाउन पेमेंट म्हणून बचत केलेली मोठी रक्कम वापरण्याची वेळ येते.
- पण याच वेळी अनेक लोक काही महत्त्वाच्या बाबींकडे दुर्लक्ष करतात.
- परिणामी, लोन जे 20 वर्षांत संपायला हवे, ते 30-33 वर्षे चालू राहते.
होम लोन घेण्याच्या प्रक्रियेत होणाऱ्या या चुका आणि त्यापासून वाचण्याचे उपाय याबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.
होम लोनचा कालावधी इतका का वाढतो?
होम लोन घेताना EMI निश्चित करणे आणि कालावधी ठरवणे हे दोन महत्त्वाचे मुद्दे असतात. पण अनेक लोक फक्त EMI भरायची आहे आणि बाकीचे सर्व बँक सांभाळेल असे समजतात. हीच मोठी चूक ठरते.
✳️ 1. फ्लोटिंग व्याजदराचा परिणाम
- बहुतांश बँका होम लोनसाठी फ्लोटिंग व्याजदर देतात.
- फ्लोटिंग व्याजदर म्हणजे व्याजदर रेपो रेटवर अवलंबून असतो, जो भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ठरवते.
- रेपो रेट वाढला की तुमच्या लोनच्या व्याजदरातही वाढ होते.
- जर तुम्ही लोनचा कालावधी कमी ठेवला असेल, तर EMI वाढेल आणि त्याचा थेट परिणाम तुमच्या आर्थिक स्थितीवर होईल.
✳️ 2. EMI न वाढवता कालावधी वाढवण्याचा फटका
- बहुतांश वेळा बँका EMI न वाढवता लोनचा कालावधी वाढवतात.
- त्यामुळे EMI कमी राहते, पण तुमच्या लोनची मुदत वाढते आणि परिणामी जास्त व्याज भरावे लागते.
एक उदाहरण समजून घेऊया –
- जर तुम्ही ₹30 लाख चे लोन 20 वर्षांसाठी 8% व्याजदराने घेतले, तर मासिक EMI ₹25,093 असेल.
- सुरुवातीच्या काळात EMI मधील मोठा हिस्सा व्याज म्हणून जातो आणि कमी हिस्सा मूळ रकमेवर (प्रिन्सिपल) वळवला जातो.
➡️ 5 वर्षांनी जर व्याजदर 11% वर गेला, तर –
- यावेळी तुमचे शिल्लक लोन ₹26 लाख असेल.
- जर बँकेने EMI वाढवला नाही आणि तीच ₹25,093 EMI ठेवली, तर लोनची मुदत 20 वर्षांवरून 28 वर्षे होईल.
- जर EMI वाढवून ₹29,500 केली, तर मुदत कमी होऊन 15 वर्षे राहील.
- जर बँकेने मुदत वाढवली आणि EMI तीच ठेवली, तर तुमचे लोन 33 वर्षांपर्यंत जाऊ शकते.
होम लोनचा कालावधी वाढल्यामुळे काय नुकसान होते?
✅ जास्त व्याज भरावे लागते – कालावधी वाढल्यामुळे व्याजाचा भार वाढतो आणि तुम्हाला लाखो रुपये अतिरिक्त भरावे लागतात.
✅ वित्तीय नियोजनावर परिणाम होतो – दीर्घकाळ लोन चालल्यामुळे आर्थिक स्थैर्य बिघडते.
✅ इतर गुंतवणुकीला मर्यादा येतात – लोन फेडण्यावर लक्ष केंद्रीत केल्यामुळे इतर गुंतवणूक शक्य होत नाही.
या चुका टाळण्यासाठी काय करावे?
✅ 1. EMI वाढवा, कालावधी वाढवू नका
- व्याजदर वाढल्यास बँकेला EMI वाढवण्याची विनंती करा.
- EMI वाढवल्याने लोनचा कालावधी वाढणार नाही आणि तुमचा व्याजाचा भार कमी होईल.
✅ 2. लोन रीस्ट्रक्चर करा
- जर व्याजदरात मोठा बदल झाला असेल, तर लोन रीस्ट्रक्चर करण्यासाठी बँकेशी संपर्क साधा.
- EMI वाढवून लोनचा कालावधी कमी करण्याचा आग्रह धरा.
✅ 3. प्री-पेमेंट करा
- जेव्हा कधी अतिरिक्त पैसा मिळेल, तेव्हा लोनचे प्री-पेमेंट करा.
- प्री-पेमेंटमुळे लोनचे व्याज कमी होईल आणि कालावधी लवकर संपेल.
✅ 4. लोन ट्रान्सफरचा पर्याय निवडा
- जर इतर बँकेत कमी व्याजदर असेल, तर तुमचे लोन ट्रान्सफर करा.
- यामुळे EMI आणि एकूण व्याज कमी होऊ शकते.
मुख्य मुद्दे –
✔️ लोन घेण्यापूर्वी फ्लोटिंग आणि फिक्स्ड व्याजदर यातील फरक समजून घ्या.
✔️ EMI वाढवण्याचे स्वातंत्र्य बँकेतून मिळते का, हे आधी विचारून घ्या.
✔️ लोनचा कालावधी वाढवू नका; EMI वाढवण्याचा पर्याय निवडा.
✔️ प्री-पेमेंट आणि लोन ट्रान्सफरचा पर्याय वापरा.
निष्कर्ष
होम लोन घेणे हा मोठा आर्थिक निर्णय आहे. जर तुम्ही लोनच्या अटी, व्याजदर आणि EMI व्यवस्थापन योग्यरित्या समजून घेतले, तर तुम्हाला अतिरिक्त व्याज आणि लांबणाऱ्या लोनच्या त्रासाला सामोरे जावे लागणार नाही. EMI वाढवण्याचे धोरण स्वीकारा आणि लोन लवकर फेडण्यावर लक्ष द्या. त्यामुळे तुमचे घराचे स्वप्न लवकर पूर्ण होईल आणि आर्थिक स्थैर्यही राखले जाईल.
Disclaimer: वरील माहिती केवळ मार्गदर्शनासाठी आहे. लोन घेण्यापूर्वी बँकेच्या अटी आणि व्याजदर काळजीपूर्वक तपासा. कोणतेही आर्थिक निर्णय घेताना तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला अवश्य घ्या.
