EPFO सदस्यांसाठी मोठी सुविधा उपलब्ध झाली आहे. आता कर्मचारी आपल्या खात्यातील संपूर्ण EPF बॅलन्स ऑनलाइन काढू शकतात. मात्र त्यासाठी काही अटी आणि प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते. या लेखात जाणून घ्या UAN Portal, UMANG App आणि EPFO 3.0 द्वारे पैसे काढण्याची सोपी पद्धत, KYC नियम, TDS तपशील आणि NRI सदस्यांसाठी लागू असलेले बदल.
💻 UAN पोर्टलवरून 100% ऑनलाइन क्लेम
जर तुमचा UAN नंबर सक्रिय (Active) असेल आणि KYC प्रक्रिया पूर्ण असेल, तर तुम्ही संपूर्ण EPF बॅलन्स 100% ऑनलाइन काढू शकता. यासाठी तुम्हाला EPFO च्या अधिकृत पोर्टलवर लॉगिन करून ‘Final Settlement’ पर्याय निवडावा लागतो. प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर 7 ते 20 दिवसांत पैसे थेट तुमच्या बँक खात्यात जमा होतात.
📄 Form 31 द्वारे पार्शियल क्लेम
जर तुम्हाला आपत्कालीन परिस्थितीत काही रक्कम हवी असेल, तर तुम्ही Form 31 वापरून ‘Partial Withdrawal’ करू शकता. या प्रकरणात खात्यात किमान 25% रक्कम शिल्लक ठेवणे बंधनकारक असते. म्हणजेच तुम्ही सुमारे 75% पर्यंत रक्कम काढू शकता.
🏧 EPFO 3.0 मध्ये ATM आणि UPI Withdrawal सुविधा
EPFO 3.0 अंतर्गत KYC पूर्ण असलेल्या वापरकर्त्यांना आता ATM किंवा UPI द्वारे त्वरित पैसे काढण्याची सुविधा देण्यात आली आहे. या इंस्टंट विड्रॉलची मर्यादा सुमारे ₹5,00,000 इतकी आहे. प्रक्रिया पूर्णपणे ऑटोमेटेड आहे आणि बँक खात्याशी जोडलेल्या UPI आयडीवर पैसे थेट ट्रान्सफर होतात.
📱 UMANG ॲपद्वारे जलद क्लेम प्रक्रिया
UMANG App वर ‘EPFO Services’ पर्याय निवडून काही मिनिटांत क्लेम सबमिट करता येतो. ही प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाइन असून निधी 7 ते 20 दिवसांत खात्यात जमा होतो. जर काही कारणास्तव ऑनलाइन प्रक्रिया पूर्ण नसेल, तर पुढील पर्याय वापरावा लागतो.
📝 ऑफलाइन कंपोझिट क्लेम फॉर्म
जर ऑनलाइन प्रक्रिया शक्य नसेल, तर Composite Claim Form भरून नियोक्त्याच्या अटेस्टेशनसह नजीकच्या EPFO कार्यालयात सादर करावा लागतो. या प्रक्रियेला साधारणतः 15 ते 30 दिवस लागतात.
💼 नोकरी सोडल्यानंतर Final Settlement
जेव्हा कर्मचारी नोकरी सोडतो, तेव्हा तो Form 19 द्वारे आपल्या PF खात्याचा पूर्ण बॅलन्स मागवू शकतो. सर्व कागदपत्रे योग्य असल्यास पूर्ण रक्कम कर्मचारी खात्यात हस्तांतरित केली जाते.
👵 पेंशन आणि सेवाविषयक लाभांसाठी फॉर्म 10C / 10D
पेंशन पात्रतेनुसार किंवा कामकाजाच्या कालावधीनुसार Form 10C किंवा Form 10D भरून पेंशन संबंधित लाभ किंवा निकासी केली जाऊ शकते. हे फॉर्म UAN पोर्टल आणि UMANG App दोन्हीवर उपलब्ध आहेत.
💰 कर आणि TDS नियम
जर सेवाकाल 5 वर्षांपेक्षा अधिक असेल, तर PF निकासीवर कोणताही TDS लागू होत नाही. मात्र 5 वर्षांपेक्षा कमी सेवाकालात ₹30,000 पेक्षा जास्त रक्कम काढल्यास 10% TDS लागू होऊ शकतो. त्यामुळे आपल्या सेवाकालानुसार कर गणना आधीच तपासा.
🌏 NRI सदस्यांसाठी विशेष नियम
NRI कर्मचारी 100% बॅलन्स काढू शकतात, मात्र त्यांना अतिरिक्त दस्तऐवज आणि कर नियमांचे पालन करावे लागते. वैध पासपोर्ट, व्हिसा व बँक खाते तपशील अनिवार्य आहेत.
📊 ट्रॅकिंग आणि वेळमर्यादा
ऑनलाइन क्लेम केल्यानंतर तुम्ही UAN Portal किंवा UMANG App वर स्टेटस तपासू शकता. ऑनलाइन प्रक्रिया साधारणतः 7 ते 20 दिवस घेते, तर ऑफलाइन क्लेमला 15 ते 30 दिवस लागू शकतात.
🛎️ डिस्क्लेमर
वरील माहिती केवळ सर्वसाधारण माहितीस्तव दिली आहे. नियम आणि प्रक्रिया वेळोवेळी EPFO च्या अधिकृत अद्यतनांनुसार बदलू शकतात. कृपया अंतिम निर्णय घेण्यापूर्वी अधिकृत वेबसाइट किंवा EPFO कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
