केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठी एक मोठी सुविधा जाहीर झाली आहे. आता कर्मचारी स्वतःच आपला निवृत्तीवेतन NPS आणि नवीन UPS (युनिफाईड पेंशन स्कीम) अंतर्गत किती मिळू शकतो, याचा अंदाज ऑनलाईन कॅल्क्युलेटरच्या माध्यमातून घेऊ शकतात. National Pension System (NPS) ट्रस्टने हा UPS कॅल्क्युलेटर सुरू केला असून, तो दोन्ही योजनांच्या अंदाजित पेंशनची तुलना करून सर्वोत्तम निवड करण्यास मदत करतो. यामुळे सेवानिवृत्तीपूर्व नियोजन अधिक समजूतदार आणि सोपे होईल.
युनिफाईड पेंशन स्कीम (UPS) म्हणजे काय? 🛡️
UPS ही केंद्र सरकारने सुरू केलेली ऐच्छिक निवृत्तीवेतन योजना आहे. या योजनेत सेवानिवृत्तीनंतर दरमहा हमी पेंशन मिळण्याबरोबरच एकरकमी रक्कमही दिली जाते. ही योजना सध्या NPS चा पर्याय म्हणून उपलब्ध आहे आणि कर्मचाऱ्यांना अधिक सुरक्षित व निश्चित निवृत्तीवेतन देणे हाच तिचा उद्देश आहे.
UPS योजना कशी कार्य करते? 📊
UPS योजनेत कर्मचाऱ्याने त्याच्या मूळ वेतन व महागाई भत्त्याच्या 10% इतके योगदान द्यावे लागते, आणि सरकारही तितकेच योगदान करते. हे पैसे गुंतवणुकीसाठी डिफॉल्ट स्कीम किंवा खाजगी पेंशन फंड मॅनेजरकडे दिले जातात.
सेवेच्या कालावधीवर आधारित निवृत्तीवेतन:
| सेवा कालावधी | निवृत्तीवेतनाचा लाभ |
|---|---|
| 25 वर्षांपेक्षा जास्त | अंतिम 12 महिन्यांच्या सरासरी मूळ वेतनाचे 50% |
| 10 ते 25 वर्षे | प्रमाणानुसार निवृत्तीवेतन |
| किमान 10 वर्षे | ₹10,000 दरमहा हमी निवृत्तीवेतन |
कुटुंबासाठी आर्थिक सुरक्षिततेची तरतूद 👨👩👧👦
UPS योजनेत केवळ निवृत्त कर्मचाऱ्यालाच नव्हे, तर त्यांच्या निधनानंतर कुटुंबालाही संरक्षण दिले जाते. पेंशनधारकाच्या मृत्यूनंतर त्याच्या जोडीदाराला मूळ निवृत्तीवेतनाच्या 60% रक्कम मिळत राहते. त्यामुळे कुटुंबाची आर्थिक घडी बिघडत नाही आणि एक विश्वासार्ह आधार मिळतो.
निवृत्तीनंतर SWP पद्धतीने पैसे मिळणार 💸
या योजनेत सेवानिवृत्तीनंतर निवृत्तीवेतन मिळवण्याची पद्धत म्युच्युअल फंडमधील SWP (Systematic Withdrawal Plan) प्रमाणे असणार आहे. विशेष म्हणजे, जर पेंशन फंड पूर्णपणे संपला तरीही पेंशनधारक किंवा त्यांचा जीवनसाथी हयात असेल, तर सरकार “कॉमन पूल” मधून निवृत्तीवेतन देत राहणार आहे.
UPS कॅल्क्युलेटर का महत्त्वाचा आहे? 🧾
NPS आणि UPS योजनांमध्ये कोणती योजना आपल्यासाठी अधिक फायदेशीर आहे, हे समजण्यासाठी कॅल्क्युलेटर एक उपयुक्त साधन आहे. यात केवळ काही मूलभूत माहिती भरून तुम्हाला दोन्ही योजनांमधील अंदाजित निवृत्तीवेतन एकाच वेळी दिसते. त्यामुळे निर्णय घेणे सोपे होते आणि योग्य निवृत्ती नियोजन करता येते. सध्या UPS योजना केवळ केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठी उपलब्ध आहे, मात्र राज्य सरकारेही ही योजना आपल्या कर्मचाऱ्यांसाठी लागू करू शकतात.
Disclaimer: या लेखातील माहिती केंद्र सरकारच्या अधिकृत घोषणांवर आधारित असून, UPS आणि NPS योजनांच्या अंमलबजावणीसंदर्भात अंतिम निर्णय घेण्यापूर्वी संबंधित अधिकृत पोर्टल किंवा खात्याकडून खात्री करणे आवश्यक आहे. यामधील निवृत्तीवेतन रक्कम ही कर्मचार्‍याच्या सेवा, पगार आणि योगदानाच्या आधारे बदलू शकते. लेखातील आकडेवारी संदर्भासाठी असून, गुंतवणुकीचा निर्णय स्वतःच्या जबाबदारीवर घ्यावा.
