जर तुम्हाला तुमचे पैसे सुरक्षित मार्गाने गुंतवायचे असतील आणि त्याचबरोबर कर सवलत (कलम 80C अंतर्गत) मिळवायची असेल, तर पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीम्स (POSS) हा एक उत्तम पर्याय ठरू शकतो. या योजना भारत सरकारच्या पाठबळाखाली आहेत, म्हणजेच तुमची गुंतवणूक पूर्णपणे सुरक्षित राहील आणि त्यावर हमखास व्याज मिळेल.
खाली काही प्रमुख पोस्ट ऑफिस स्कीम्स दिल्या आहेत, ज्या तुम्हाला कर वाचवण्यासोबतच चांगला परतावा देखील देतात.
1. पब्लिक प्रोविडंट फंड (PPF) – दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी सर्वोत्तम योजना
कशी काम करते?
- यात 500 रुपये ते 1.5 लाख रुपये प्रति वर्ष गुंतवू शकता.
- गुंतवलेली संपूर्ण रक्कम करमुक्त असते.
- व्याज आणि मॅच्युरिटीची रक्कम देखील करमुक्त असते.
- व्याज दर (जानेवारी-मार्च 2025 तिमाही): 7.1% प्रति वर्ष
- लॉक-इन कालावधी: 15 वर्षे
- कोणासाठी उपयुक्त? जे लोक दीर्घकालीन करमुक्त बचत करू इच्छितात.
2. नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट (NSC) – हमखास नफा आणि कर बचत
कशी काम करते?
- 1,000 रुपयांपासून गुंतवणूक सुरू करता येते.
- गुंतवणुकीवर कोणतीही कमाल मर्यादा नाही, पण 1.5 लाख रुपयांपर्यंतची गुंतवणूक 80C अंतर्गत कर सवलतीसाठी पात्र आहे.
- व्याज करपात्र असते, पण ते पहिल्या 4 वर्षांसाठी पुन्हा गुंतवून कर बचत करता येते.
- व्याज दर: 7.7% (चक्रवाढ व्याज, मॅच्युरिटीवेळी मिळते)
- लॉक-इन कालावधी: 5 वर्षे
- कोणासाठी उपयुक्त? जे लोक 5 वर्षांत हमखास परतावा शोधत आहेत.
3. सुकन्या समृद्धी योजना (SSY) – मुलीच्या शिक्षण व भविष्यासाठी सर्वोत्तम योजना
कशी काम करते?
- ही योजना फक्त मुलींसाठी उपलब्ध आहे.
- 250 रुपये ते 1.5 लाख रुपये प्रति वर्ष गुंतवू शकता.
- गुंतवणूक, व्याज आणि मॅच्युरिटीची संपूर्ण रक्कम करमुक्त असते.
- व्याज दर: 8.2% (वार्षिक चक्रवाढ व्याज)
- लॉक-इन कालावधी: 21 वर्षे (मुलीच्या शिक्षणासाठी किंवा लग्नासाठी पैसे काढता येतात)
- कोणासाठी उपयुक्त? मुलीच्या भविष्यासाठी आणि उच्च शिक्षणासाठी बचत करणाऱ्यांसाठी.
4. सिनियर सिटिझन सेव्हिंग स्कीम (SCSS) – निवृत्त लोकांसाठी उत्तम गुंतवणूक पर्याय
कशी काम करते?
- 1,000 रुपये ते 30 लाख रुपये पर्यंत गुंतवू शकता.
- 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत कर सवलत मिळते.
- व्याज करपात्र असते, पण निवृत्तांसाठी हा एक उत्तम फिक्स्ड इनकम पर्याय आहे.
- व्याज दर: 8.2% प्रति वर्ष
- लॉक-इन कालावधी: 5 वर्षे
- कोणासाठी उपयुक्त? निवृत्त लोक, जे सुरक्षित गुंतवणुकीतून नियमित उत्पन्न मिळवू इच्छितात.
5. पोस्ट ऑफिस टाइम डिपॉझिट (POTD) – स्थिर उत्पन्न व कर बचतीसाठी उत्तम योजना
कशी काम करते?
- 1,000 रुपयांपासून गुंतवणूक सुरू करता येते.
- 5 वर्षांच्या टाइम डिपॉझिटवर 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत कर सवलत मिळते.
- व्याज करपात्र असते.
- व्याज दर: 7.5% प्रति वर्ष (चक्रवाढ आधारावर, वार्षिक व्याज देय)
- लॉक-इन कालावधी: 5 वर्षे
- कोणासाठी उपयुक्त? जे लोक फिक्स्ड डिपॉझिटसारखी सुरक्षित गुंतवणूक आणि कर बचत करू इच्छितात.
तुमच्यासाठी सर्वात योग्य योजना कोणती?
| योजना | व्याज दर | लॉक-इन कालावधी | कर सवलत | सर्वात उपयुक्त कोणासाठी? |
|---|---|---|---|---|
| PPF | 7.1% | 15 वर्षे | हो, पूर्णपणे करमुक्त | दीर्घकालीन करमुक्त बचत करणाऱ्यांसाठी |
| NSC | 7.7% | 5 वर्षे | हो, व्याज करपात्र | मध्यम मुदतीत हमखास परतावा शोधणाऱ्यांसाठी |
| SSY | 8.2% | 21 वर्षे | हो, पूर्णपणे करमुक्त | मुलीच्या भविष्यासाठी गुंतवणूक करणाऱ्यांसाठी |
| SCSS | 8.2% | 5 वर्षे | हो, व्याज करपात्र | निवृत्त लोक, जे सुरक्षित उत्पन्न शोधत आहेत |
| POTD (5 वर्षे) | 7.5% | 5 वर्षे | हो, व्याज करपात्र | स्थिर उत्पन्न आणि कर बचत करणाऱ्यांसाठी |
ही योजना तुमच्या आर्थिक गरजेनुसार आणि गुंतवणुकीच्या उद्दिष्टानुसार निवडावी. जर तुम्हाला दीर्घकालीन सुरक्षित बचत हवी असेल, तर PPF किंवा SSY सर्वोत्तम पर्याय आहेत. निवृत्त व्यक्तींसाठी SCSS हा सर्वोत्तम पर्याय आहे, तर मध्यम मुदतीच्या परताव्यासाठी NSC आणि POTD उपयुक्त ठरू शकतात.
डिस्क्लेमर: वरील माहिती केवळ शैक्षणिक आणि सामान्य मार्गदर्शनाच्या उद्देशाने प्रदान करण्यात आली आहे. गुंतवणूक करण्यापूर्वी संबंधित अधिकृत वेबसाईट किंवा आर्थिक तज्ञांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. या लेखातील व्याजदर आणि योजना वेळोवेळी बदलू शकतात, त्यामुळे अद्ययावत माहितीसाठी अधिकृत सरकारी स्रोत तपासा. कोणत्याही प्रकारच्या आर्थिक नुकसानीसाठी लेखक अथवा प्रकाशक जबाबदार राहणार नाही.
