कर्मचारी पेन्शन योजना (EPS) 95 अंतर्गत किमान पेन्शन वाढवण्याची मागणी अनेक वर्षांपासून सुरू आहे. गेल्या 10 वर्षांपासून पेन्शनधारक सातत्याने यासाठी प्रयत्न करत आहेत. आता 2025 मध्ये त्यांचे हे प्रयत्न यशस्वी होण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. विविध अहवाल आणि तज्ज्ञांच्या मते, सरकार EPS 95 अंतर्गत किमान पेन्शन वाढवण्याचा विचार करत आहे. यामुळे लाखो पेन्शनधारकांना आर्थिक दिलासा मिळण्याची अपेक्षा आहे.
या लेखात EPS 95 पेन्शन योजना, वाढीची मागणी, सरकारच्या संभाव्य निर्णयाचा परिणाम आणि यामुळे पेन्शनधारकांना होणाऱ्या फायद्यांची सविस्तर माहिती दिली आहे. यामुळे तुम्हाला या विषयाची सखोल समज मिळेल.
EPS 95 पेन्शन योजना: महत्त्वाचे मुद्दे
| तपशील | माहिती |
|---|---|
| योजनेचे नाव | कर्मचारी पेन्शन योजना 1995 (EPS 95) |
| प्रशासन | कर्मचारी भविष्य निधी संघटना (EPFO) |
| उद्दिष्ट | संघटित क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांना पेन्शन सुविधा देणे |
| किमान पेन्शन रक्कम | ₹1,000 प्रति महिना (सध्याची) |
| पेन्शन पात्रता | 58 वर्षांची वयोमर्यादा पूर्ण करणे |
| नियोजकाचे योगदान | वेतनाच्या 8.33% (₹15,000 पर्यंत) |
| सरकारी योगदान | वेतनाच्या 1.16% (₹15,000 पर्यंत) |
| पेन्शन गणना सूत्र | मासिक पेन्शन = (पेन्शनयोग्य वेतन x पेन्शनयोग्य सेवा) / 70 |
EPS 95 पेन्शन वाढीची मागणी: 10 वर्षांचा संघर्ष
EPS 95 पेन्शनधारक गेल्या अनेक वर्षांपासून किमान पेन्शन वाढवण्याची मागणी करत आहेत. सध्या अनेक पेन्शनधारकांना केवळ ₹1,000 मासिक पेन्शन मिळते, जी वाढत्या महागाईच्या तुलनेत खूपच अपुरी आहे. EPS 95 नॅशनल अजिटेशन कमिटी (NAC) ने सरकारकडे किमान पेन्शन ₹7,500 प्रति महिना करण्याची मागणी केली आहे.
या संदर्भात 10 जानेवारी 2025 रोजी अर्थमंत्री निर्मला सीतारामण यांच्या अध्यक्षतेखाली पेन्शनधारकांच्या प्रतिनिधींची बैठक झाली. या बैठकीत पेन्शन वाढीची मागणी जोरदारपणे मांडण्यात आली. अर्थमंत्र्यांनी यावर सकारात्मक निर्णय घेण्याचे आश्वासन दिले आहे.
2025 चा अर्थसंकल्प: नवीन वेतन मर्यादा आणि प्रस्ताव
2025 च्या अर्थसंकल्पात EPF आणि EPS 95 अंतर्गत वेतन मर्यादा ₹15,000 वरून ₹21,000 पर्यंत वाढवण्याचा प्रस्ताव ठेवण्यात आला आहे. जर हा प्रस्ताव मंजूर झाला, तर पेन्शनधारकांना मासिक पेन्शनमध्ये मोठी वाढ मिळू शकते.
नवीन वेतन मर्यादा आणि पेन्शनचे गणित
जर नवीन वेतन मर्यादा ₹21,000 लागू झाली, तर पेन्शनची गणना पुढीलप्रमाणे होईल:
पेन्शन = (21,000 × पेन्शनयोग्य सेवा) ÷ 70
उदाहरणार्थ, जर एखाद्या कर्मचारीने 35 वर्षे सेवा दिली असेल, तर त्याला मिळणारी मासिक पेन्शन असेल:
(21,000 × 35) ÷ 70 = ₹10,500
EPFO चे नवीन नियम (2025)
EPFO ने 2025 मध्ये पेन्शनधारकांसाठी काही नवीन नियम लागू केले आहेत:
- PF खात्यातून ATM च्या माध्यमातून रक्कम काढण्याची सुविधा.
- कोणत्याही बँकेतून पेन्शन मिळवण्याची मुभा.
- योगदान मर्यादा (Contribution Limit) हटवण्याचा विचार.
हे बदल पेन्शनधारकांना अधिक सुविधा आणि आर्थिक स्थैर्य देतील.
EPFO ची आगामी बैठक
EPFO च्या सेंट्रल बोर्ड ऑफ ट्रस्टीज (CBT) ची बैठक 28 फेब्रुवारी 2025 रोजी पार पडली. या बैठकीत आर्थिक वर्ष 2024-25 साठी भविष्य निधीवरील व्याजदर निश्चित करण्यात आला. या बैठकीत पेन्शन वाढीचा मुद्दाही महत्त्वाचा ठरला.
EPS 95 पेन्शन वाढण्याची शक्यता
तज्ज्ञांच्या मते, सरकार EPS 95 अंतर्गत किमान पेन्शन वाढवण्याचा गंभीरपणे विचार करत आहे. पेन्शनधारकांच्या सातत्यपूर्ण मागणीमुळे आणि राजकीय दबावामुळे 2025 मध्ये पेन्शन वाढ होण्याची शक्यता खूपच जास्त आहे.
पेन्शन वाढीचे फायदे
✅ पेन्शनधारकांना आर्थिक स्थैर्य मिळेल
✅ जीवनमान सुधारेल
✅ आरोग्य आणि मूलभूत गरजांसाठी अधिक मदत मिळेल
✅ सामाजिक सुरक्षा मजबूत होईल
निष्कर्ष
EPS 95 पेन्शन वाढीची मागणी गेल्या 10 वर्षांपासून प्रलंबित आहे. मात्र, 2025 मध्ये या मागणीवर सकारात्मक निर्णय होण्याची शक्यता आहे. जर सरकारने किमान पेन्शन ₹7,500 पर्यंत वाढवले, तर लाखो पेन्शनधारकांना मोठा दिलासा मिळेल आणि त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा होईल.
Disclaimer: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने लिहिला आहे. कृपया अधिकृत माहितीसाठी कर्मचारी भविष्य निधी संघटना (EPFO) किंवा संबंधित शासकीय अधिकृत स्रोतांकडून माहिती घ्या.
