सरकार कर्मचारी भविष्य निधी संघटना (EPFO) अंतर्गत स्वैच्छिक भविष्य निधी (VPF) योजनेत एक महत्त्वपूर्ण बदल करण्याचा विचार करत आहे. सध्या VPF अंतर्गत करमुक्त योगदानाची मर्यादा 2.5 लाख रुपये आहे, परंतु ती मर्यादा वाढवण्याचा विचार केला जात आहे. सध्या, 2.5 लाख रुपये पेक्षा जास्त व्याज कराच्या अधीन येते. हा बदल मध्यम आणि निम्न-मध्यमवर्गीय लोकांना त्यांची बचत वाढवण्यासाठी प्रोत्साहन देईल आणि निवृत्तीनंतरच्या निधीचे व्यवस्थापन सुलभ होईल.

श्रम मंत्रालयाच्या प्रस्तावाची समीक्षा सुरू

इकोनॉमिक टाइम्सच्या अहवालानुसार, श्रम मंत्रालय सध्या या प्रस्तावाची समीक्षा करत आहे आणि 2026 च्या अर्थसंकल्पात वित्त मंत्रालयाशी याबद्दल चर्चा केली जाऊ शकते. या प्रस्तावामुळे EPFO सदस्यांना त्यांच्या बचतीत अधिक योगदान देण्याची संधी मिळेल.

VPF म्हणजे काय?

स्वैच्छिक भविष्य निधी (VPF) म्हणजे एक पर्यायी गुंतवणूक योजना आहे ज्याद्वारे कर्मचारी त्यांच्या अनिवार्य भविष्य निधी (EPF) शिवाय अधिक रक्कम जमा करू शकतात. या योजनेत कर्मचारी त्यांच्या पगाराच्या 100% पर्यंत योगदान देऊ शकतात आणि यावर EPF प्रमाणेच व्याज मिळवतात. हे योगदान चक्रवृद्धी व्याजाद्वारे वाढते आणि हे देखील EPFO अंतर्गतच येते.

VPF चे फायदे आणि नियम

ज्या कर्मचाऱ्यांनी VPF मध्ये योगदान केले आहे, त्यांना 5 वर्षांच्या आत पैसे काढल्यास कर भरावा लागू शकतो. निवृत्ती, राजीनामा किंवा खातेदाराच्या मृत्यूनंतर हा निधी त्यांच्या नामांकित व्यक्तीला मिळतो.

जास्त योगदानाचे फायदे – EPF प्रमाणेच व्याज

VPF ची खासियत म्हणजे यामध्ये कमी जोखमीसह जास्त परतावा मिळतो. EPF मध्ये कर्मचारी त्यांच्या पगाराच्या 12% योगदान देतात, तर VPF मध्ये ते 100% पर्यंत देऊ शकतात. या योजनेत EPF प्रमाणेच व्याज मिळते.

करमुक्त योगदानाची सध्याची मर्यादा

सध्या VPF मध्ये करमुक्त योगदानाची मर्यादा 2.5 लाख रुपये आहे. ही मर्यादा 2022 च्या अर्थसंकल्पात लागू करण्यात आली होती, ज्यामुळे उच्च उत्पन्न गटातील कर्मचारी जास्त करमुक्त व्याज मिळवण्यापासून रोखले गेले होते. ही मर्यादा वाढवल्यास मध्यम उत्पन्न गटातील कर्मचारी मोठी बचत करू शकतील.

EPFO अंतर्गत मोठा फंड व्यवस्थापन

EPFO अंतर्गत 20 लाख करोड रुपये पेक्षा जास्त फंड आहे, ज्यामध्ये 70 दशलक्ष मासिक योगदानदार आणि 7.5 दशलक्ष पेन्शनधारक आहेत. EPFO च्या अंतर्गत VPF चा पर्याय निवडून कर्मचारी अधिक बचत करू शकतात. कर्मचारी त्यांच्या पगाराच्या 100% पर्यंत VPF मध्ये योगदान देऊ शकतात.

VPF व्याज दर

सध्याच्या वर्षासाठी EPF आणि VPF यामधील व्याजदर 8.25% आहे. 1978 पासून EPF ने 8% पेक्षा जास्त व्याज दिले आहे, 1990 मध्ये हा दर 12% पर्यंत पोहोचला होता.

VPF आणि EPF मध्ये बचत

जर एखाद्या व्यक्तीने VPF आणि EPF मध्ये दरमहा 20,833 रुपये जमा केले, तर वर्षाला 2.5 लाख रुपये जमा होतात. या रकमेवर 8.25% व्याज दराने 30 वर्षात जवळपास 3.3 करोड रुपये जमा होऊ शकतात.