DA Hike on Holi: देशभरात महागाई सातत्याने वाढत आहे आणि या वाढत्या महागाईचा परिणाम लोकांच्या दैनंदिन जीवनावर स्पष्टपणे दिसून येत आहे. आता काही दिवसांतच होळीचा सण येणार आहे आणि त्याच दरम्यान सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी सरकारकडून महागाई भत्त्याबाबत मोठा अपडेट मिळाला आहे. आता केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचा (DA Hike in Central Government Employees) महागाई भत्ता 15,900 रुपये वरून वाढून 16,500 रुपये होणार आहे.
सरकार वर्षातून दोन वेळा महागाई भत्त्यात सुधारणा करते, ज्यापैकी एक महागाई भत्ता जानेवारी आणि दुसरा जुलै मध्ये लागू केला जातो. मात्र, आता काही काळापासून डीएचा निर्णय मार्चमध्ये म्हणजेच होळीच्या सुमारास घेतला जातो, जेणेकरून केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना सणाच्या वेळी आर्थिक मदत मिळू शकेल. आता सरकार लवकरच होळीपूर्वी डीए (DA Hike updates) मध्ये वाढ करण्याची घोषणा करणार आहे. चला तर मग, याविषयी सविस्तर जाणून घेऊया.
महागाई भत्त्याची घोषणा कधी होईल?
सूत्रांनुसार, यावेळी महागाई भत्त्यात (DA Hike 2025) 2 टक्क्यांची वाढ केली जाऊ शकते. कॅबिनेट कडून जानेवारीच्या (DA Hike in January) डीएचा निर्णय मार्चपर्यंत घेतला जातो, परंतु तो जानेवारीपासून लागू मानला जातो. तसेच, जुलै महिन्यातील डीएचा निर्णय सप्टेंबर – ऑक्टोबर मध्ये घेतला जातो. सरकारकडून डीएमध्ये सुधारणा (Revision in DA) करण्यामागचे कारण म्हणजे महागाई दरानुसार कर्मचाऱ्यांना वेतनवाढ देणे, जेणेकरून महागाईच्या काळातही त्यांची खरेदी क्षमता कायम राहील.
महागाई भत्ता किती होईल?
जर या होळीपूर्वी केंद्रीय कर्मचाऱ्यांच्या महागाई भत्त्यात 2 टक्क्यांची वाढ केली गेली, तर केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचा महागाई भत्ता (Dearness Allowance of Government Employees) 53 टक्क्यांवरून 55 टक्के होऊ शकतो. मात्र, यासंदर्भात अद्याप कोणतीही अधिकृत घोषणा करण्यात आलेली नाही. महागाई भत्त्यावर अंतिम निर्णय पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Prime Minister Narendra Modi) यांच्या अध्यक्षतेखालील कॅबिनेट बैठकीत घेतला जाईल.
मागील वर्षी डीएमध्ये किती वाढ झाली होती?
यावर्षी होळीचा सण 14 मार्च 2025 रोजी आहे, त्यामुळे सरकार लवकरच वाढीव महागाई भत्त्याबाबत (DA hike updates news) घोषणा करू शकते. यापूर्वी गेल्या वर्षी ऑक्टोबर 2024 मध्ये केंद्रीय कर्मचाऱ्यांच्या डीएमध्ये 3 टक्क्यांची वाढ करण्यात आली होती, जी 1 जुलै 2024 पासून लागू करण्यात आली होती. त्यावेळी डीए 50 टक्क्यांवरून 53 टक्के करण्यात आला होता. तसेच, सरकारी कर्मचाऱ्यांसोबतच सरकारी निवृत्तीवेतनधारकांना (Pensioners updates) देखील समान दराने महागाई भत्ता (Dearness Relief) दिला जातो.
डीएचा पगारावर परिणाम
सरकारकडून जर डीएमध्ये 2 टक्क्यांची वाढ केली गेली, तर त्याचा थेट परिणाम कर्मचाऱ्यांच्या वेतनावर होईल. जसे की, जर एंट्री-लेव्हल कर्मचारी ची बेसिक सॅलरी (Basic salary of entry-level employee) 18,000 रुपये महिन्याला असेल, तर विद्यमान गणनेनुसार त्यांना 53 टक्के डीए प्रमाणे दरमहा 9,540 रुपये मिळतात. जर डीएमध्ये 2 टक्क्यांची वाढ झाली, तर डीए 9,900 रुपये होईल. म्हणजेच दरमहा मिळणाऱ्या डीएमध्ये अतिरिक्त 360 रुपये वाढ होईल. त्याचप्रमाणे, जर बेसिक सॅलरी 30,000 रुपये महिन्याला असेल, तर डीए 15,900 रुपये वरून वाढून 16,500 रुपये होईल.
कोणत्या कारणांमुळे डीए वाढवला जातो?
डीएचा संबंध महागाई दर आणि जीवन जगण्याच्या खर्चाशी असतो, जेणेकरून कर्मचाऱ्यांची खरेदी क्षमता (Purchasing Power) कायम राहील. महागाई वाढल्यावर कर्मचाऱ्यांच्या पगारात वाढ (Increase in salary of employees) केली जाते. सरकारी कर्मचाऱ्यांना आणि निवृत्तीवेतनधारकांना वर्षातून दोन वेळा डीए वाढीचा लाभ मिळतो. काही मीडिया रिपोर्टनुसार, यावेळी सरकारकडून महागाई भत्त्यात (Kitna Badhega DA) 3 टक्क्यांची वाढ केली जाऊ शकते, ज्यामुळे डीए 56 टक्क्यांपर्यंत वाढू शकतो.
महागाई भत्त्याची गणना कशी केली जाते?
महागाई भत्त्याची गणना AICPI (All India Consumer Price Index) च्या आकडेवारीच्या आधारावर केली जाते. अखिल भारतीय ग्राहक किंमत निर्देशांकाच्या 12 महिन्यांच्या सरासरीत जून 2022 पर्यंत झालेल्या टक्केवारीतील वाढीच्या आधारावर महागाई भत्ता (DA) आणि महागाई राहत (DR) निश्चित केली जाते. सरकारदरवर्षी 1 जानेवारी आणि 1 जुलै ला भत्त्यांमध्ये बदल करते. मात्र, यासंदर्भातील घोषणा सामान्यतः मार्च आणि सप्टेंबर मध्ये केली जाते. याआधी 2006 साली केंद्र सरकारने केंद्रीय कर्मचाऱ्यांसाठी आणि निवृत्तीवेतनधारकांसाठी महागाई भत्ता (Dearness Allowance) आणि महागाई राहत (Dearness Relief) गणनेसाठी फॉर्म्युलामध्ये बदल केला होता. महागाई भत्ता केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना दिला जातो, तर महागाई राहत निवृत्तीवेतनधारकांना दिली जाते.
