Daughter’s Share in Ancestral Property: भारतामध्ये मुलींसाठी विविध कायदे बनवले गेले आहेत, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या वडिलांच्या संपत्तीत समान हक्क मिळतात. विशेषतः हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956 मध्ये 2005 मध्ये केलेल्या सुधारणा नंतर, मुलींना त्यांच्या वडिलांच्या संपत्तीत मुलांइतकेच हक्क मिळाले आहेत. हा बदल केवळ कायद्याच्या दृष्टीनेच महत्त्वाचा नाही, तर तो समाजात मुलींची स्थिती सुधारण्यासाठी देखील महत्त्वाचा आहे. आजही अनेक महिलांना या कायद्याबद्दल माहिती नाही, आणि त्यामुळे त्यांना त्यांच्या हक्कांसाठी लढा द्यावा लागतो.
या लेखात आपण मुलींच्या वडिलांच्या संपत्तीत मिळणाऱ्या अधिकारांबद्दल चर्चा करणार आहोत. आपण पाहू की कोणत्या परिस्थितीत मुलीला संपत्तीचा हक्क मिळतो आणि कधी नाही. त्याचबरोबर, या विषयाचे संक्षेपात समजावून सांगणारी सारणी देखील पाहू.
मुलींचे संपत्तीत हक्क
हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956
हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956 ने भारतात संपत्तीच्या वाटपासाठी एक कायदेशीर संरचना तयार केली. या कायद्यानुसार:
- मुलींना समान हक्क: 2005 मध्ये कायद्यात केलेल्या बदलांनुसार, मुलींना त्यांच्या वडिलांच्या पैतृक संपत्तीत मुलांसारखेच हक्क मिळाले आहेत.
- पैतृक संपत्ती: याचा अर्थ आहे, जे संपत्ती वडिलांना त्यांच्या पूर्वजांकडून मिळाली आहे.
विवाहानंतरही हक्क
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की विवाहानंतरही मुलींना वडिलांच्या संपत्तीत हक्क कायम राहतो. पूर्वी असे मानले जात होते की विवाहानंतर मुलगी तिच्या सासरी असलेल्या संपत्तीत सामील होईल, पण आता कायद्याने स्पष्टपणे सांगितले आहे की विवाहामुळे मुलींच्या हक्कांवर काहीही परिणाम होत नाही.
केव्हा नाही मिळत संपत्तीवरील हक्क?
काही परिस्थितींमध्ये मुलींना वडिलांच्या संपत्तीत हक्क मिळत नाहीत:
- वडील जीवित असताना: वडील जीवित असताना मुलीला त्यांच्या संपत्तीत हक्क मिळत नाही.
- स्व-अर्जित संपत्ती: जर वडिलांनी आपली मेहनत आणि परिश्रमातून संपत्ती (जसे घर, जमीन इत्यादी) तयार केली असेल आणि ती दुसऱ्याला दिली असेल, तर मुलीला त्या संपत्तीसाठी दावा करण्याचा हक्क नाही.
- कायदेशीर वाद: जर वडिलांची संपत्ती न्यायालयीन वादात अडकली असेल किंवा त्यांच्यावर आपराधिक आरोप असतील, तर मुलीला त्या संपत्तीसाठी हक्क मिळू शकत नाही.
निष्कर्ष
भारतामध्ये मुलींना वडिलांच्या संपत्तीत समान हक्क देणारा कायदा एक महत्त्वाचा पाऊल आहे. यामुळे महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळतं आणि त्यांची सामाजिक स्थिती सुधरते. पण, काही महिलांना या कायद्याबद्दल माहिती नसल्यामुळे, त्यांना आपले हक्क मिळवण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो. त्यामुळे, महिलांनी आपल्या कानूनी अधिकारांची जाणीव ठेवणे आणि योग्य वेळी न्यायालयाच्या मदतीचा वापर करणे महत्त्वाचे आहे.
Disclaimer:
हा लेख फक्त माहिती देण्यासाठी आहे. वाचकांनी त्यांच्या व्यक्तिगत प्रकरणांसाठी योग्य कायदेशीर सल्ला घेणं आवश्यक आहे. कायदे वेळोवेळी बदलतात, आणि प्रत्येक परिस्थिती वेगळी असू शकते. त्यामुळे, योग्य माहिती मिळवून आपले हक्क मिळवण्यासाठी योग्य पावले उचलणे महत्त्वाचे आहे.
