क्रेडिट कार्ड (Credit Card) चा वापर आजच्या काळात अत्यंत सामान्य झाला आहे. बहुतेक नोकरी करणाऱ्या व्यक्तींकडे क्रेडिट कार्ड असते. मात्र, यासोबतच अनेक स्कॅमही होत असतात. आज आपण ज्या स्कॅमबद्दल चर्चा करणार आहोत, तो सध्या तरुणांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर होत आहे. विशेषतः अशा तरुणांमध्ये ज्यांचे पगार कमी आहेत. सगळ्यात महत्त्वाचे म्हणजे ही फसवणूक तुमचे पैसे चोरत नाही, पण तुमचा सिबिल स्कोअर खराब करते.
हा स्कॅम कसा होतो?
भारतामध्ये डेटा प्रायव्हसीच्या कमकुवत कायद्यांचा फायदा घेऊन काही एजन्सीज तुमची वैयक्तिक माहिती जसे की नाव, फोन नंबर आणि पॅन नंबर गोळा करतात. त्यानंतर या एजन्सीज तुम्हाला फोन करून नवीन क्रेडिट कार्डवर उच्च क्रेडिट लिमिट देण्याचे आश्वासन देतात. कॉल करणारे तुम्हाला सांगतात की तुम्हाला 50,000 रुपये किंवा त्याहून अधिक क्रेडिट लिमिट मिळेल.
पण प्रत्यक्षात, जेव्हा तुम्ही कार्डसाठी अर्ज करता आणि सर्व प्रक्रिया पूर्ण करता, तेव्हा तुम्हाला खूप कमी क्रेडिट लिमिट असलेले कार्ड दिले जाते. उदाहरणार्थ, एखाद्या व्यक्तीला 50,000 रुपयांच्या लिमिटचे वचन दिले गेले, पण प्रत्यक्षात कार्डाची लिमिट फक्त 25,000 रुपये निघाली. जर तुमच्यासोबत असे घडले, तर याचा तुमच्या सिबिल स्कोअरवर परिणाम होतो.
तुमचा CIBIL स्कोअर कसा खराब होतो?
खरं तर, क्रेडिट कार्डचा वापर एका प्रकारच्या छोट्या कर्जाप्रमाणे होतो. जर तुम्ही तुमच्या क्रेडिट लिमिटचा जास्त भाग खर्च केला, तर याचा तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम होतो. उदाहरणार्थ, जर तुमच्या कार्डची लिमिट 25,000 रुपये असेल आणि तुम्ही 20,000 रुपये खर्च केले, तर तुमचा क्रेडिट युटिलायझेशन रेशियो 75% होतो, जो आदर्शतः 30% पेक्षा कमी असावा. जास्त युटिलायझेशन रेशियो तुमचा CIBIL स्कोअर कमी करू शकतो.
या एजन्सीजचे मुख्य उद्दिष्ट केवळ कार्ड विकणे असते, कारण प्रत्येक क्रेडिट कार्ड विकल्यावर त्यांना कमिशन मिळते. त्यामुळे त्या ग्राहकांना जास्त क्रेडिट लिमिटचे खोटे आश्वासन देऊन कार्ड विकतात, पण प्रत्यक्षात कमी लिमिट देऊन ग्राहकांच्या आर्थिक स्थितीवर आणि क्रेडिट स्कोअरवर वाईट परिणाम करतात.
या फसवणुकीपासून कसे वाचाल?
अशा प्रकारच्या फसवणुकीपासून वाचण्यासाठी नेहमी थेट बँकेशी संपर्क साधा. तज्ज्ञांचे मत आहे की नवीन क्रेडिट कार्डसाठी नेहमी बँकेशी थेट संपर्क करावा. बँकेने दिलेली माहिती अधिक विश्वासार्ह आणि सुरक्षित असते. याशिवाय, कोणत्याही कार्डच्या अटी आणि शर्ती काळजीपूर्वक वाचा.
जर कोणतीही एजन्सी फोन करून तुम्हाला क्रेडिट कार्डची ऑफर देत असेल, तर त्याची वैधता तपासून पहा. तसेच, जर एखाद्या एजन्सीकडून फसवणूक झाली असेल, तर त्वरित बँक आणि संबंधित प्राधिकरणाला याची माहिती द्या.
