Life Certificate: भारत सरकार देशातील नागरिकांसाठी विविध योजना आणते, ज्यांचा उद्देश लोकांच्या हिताचे रक्षण करणे आहे. या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी काही नियमांचे पालन करणे आवश्यक असते. सरकारने पेंशनधारकांसाठीही असे काही नियम बनवले आहेत, ज्यांचे पालन करणे अनिवार्य आहे. दरवर्षी पेंशनधारकांनी त्यांच्या जीवित असण्याचे प्रमाणपत्र (Life Certificate) बँकेत जमा करणे आवश्यक आहे, आणि यासाठी एक ठरलेली तारीख दिली जाते.
प्रमाणपत्र न दिल्यास थांबेल पेंशन
जर पेंशनधारकांनी ठरलेल्या तारखेपूर्वी आपले जीवन प्रमाणपत्र बँकेत जमा केले नाही, तर त्यांच्या पेंशनची देयके थांबवली जातात. सरकारच्या नियमानुसार, वयाची 80 वर्षे पूर्ण केलेले किंवा त्याहून अधिक वयाचे पेंशनधारकांना आपले जीवन प्रमाणपत्र सादर करणे अनिवार्य आहे. ही प्रक्रिया आता घरी बसून ऑनलाईन करता येऊ शकते.
जीवन प्रमाणपत्र ऑनलाईन जमा करण्याची प्रक्रिया
भारत सरकारने पेंशनधारकांसाठी ही सोय अधिक सोयीस्कर केली आहे. पूर्वी 80 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वय असलेल्या पेंशनधारकांना दरवर्षी बँकेत जाऊन जीवन प्रमाणपत्र जमा करावे लागायचे, पण आता हे प्रमाणपत्र ऑनलाईन जमा करता येते. यासाठी jeevanpramaan.gov.in या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन आधार कार्ड (Aadhaar Card) आणि पेंशन खात्याची माहिती भरावी लागते.
बायोमेट्रिकची आवश्यकता नाही
पेंशनधारकांना बायोमेट्रिक प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी जवळच्या बँक, सरकारी कार्यालय किंवा सामान्य सेवा केंद्रावर जावे लागते. तथापि, जर पेंशनधारकांचे नाव आधीपासून सिस्टममध्ये नोंदलेले असेल, तर डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र सादर करण्यासाठी बायोमेट्रिकची आवश्यकता नसते. आधार कार्डद्वारेच (Aadhaar Card) हे काम होऊ शकते.
जीवन प्रमाणपत्र जमा केल्यानंतर मिळेल प्रमाणपत्र आयडी
जीवन प्रमाणपत्र जमा केल्यानंतर संबंधित पेंशनधारकाला त्यांच्या मोबाईल नंबरवर एक आयडी प्राप्त होतो. या आयडीच्या मदतीने जीवन प्रमाणपत्र डाउनलोड करता येते, ज्यामुळे पेंशनधारकांना पुढील प्रक्रियेसाठी कोणत्याही सरकारी कार्यालयात जाण्याची गरज भासत नाही.
पेंशनधारकांसाठी या सोयीचे फायदे
या सोयीमुळे वृद्ध पेंशनधारकांना दरवर्षी बँकेत प्रत्यक्ष जाण्याची गरज नाहीशी झाली आहे. यामुळे पेंशन प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि सोयीची झाली आहे, तसेच त्यांचे आर्थिक लाभ सुरक्षित राहतात.
पेंशन प्रक्रिया अधिक सुलभ
ऑनलाईन जीवन प्रमाणपत्र जमा करण्याच्या सुविधेमुळे वृद्ध पेंशनधारकांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. त्यांना प्रवासाची गरज उरली नसल्याने वेळ आणि श्रमाची बचत होते, तसेच त्यांचे आर्थिक अधिकार सुरक्षित राहतात.
