Senior Citizen Railway Benefits: वरिष्ठ नागरिकांसाठी रेल्वे तिकिट सवलतीचा मुद्दा अनेक दिवसांपासून चर्चेत आहे. पूर्वी ही सवलत भारतीय रेल्वेने प्रदान केली होती, परंतु COVID-19 महामारीदरम्यान ती बंद करण्यात आली. अलीकडेच अशी बातमी समोर आली आहे की 50% रेल्वे तिकिट सवलत पुन्हा सुरू केली जाऊ शकते. चला तर मग, याबाबतची ताजी माहिती आणि सर्व महत्त्वाचे मुद्दे जाणून घेऊया.
वरिष्ठ नागरिक रेल्वे तिकिट सवलतीची ओळख
पूर्वी भारतीय रेल्वे वरिष्ठ नागरिकांना रेल्वे प्रवासासाठी विशेष सवलत देत असे. या योजनेअंतर्गत महिलांना 50% आणि पुरुषांना 40% पर्यंत सवलत मिळत असे. मात्र, मार्च 2020 मध्ये, महामारीमुळे झालेल्या आर्थिक संकटाचा हवाला देत ही सुविधा बंद करण्यात आली. आता, काही मीडिया रिपोर्ट्स आणि सोशल मीडिया दाव्यांनुसार ही सवलत पुन्हा सुरू होण्याची शक्यता आहे.
वरिष्ठ नागरिक रेल्वे तिकिट सवलतीचे ओव्हरव्ह्यू
| वैशिष्ट्य | तपशील |
|---|---|
| योजनेचे नाव | वरिष्ठ नागरिक रेल्वे तिकिट सवलत |
| लागू तारीख | संभाव्य: 15 फेब्रुवारी 2025 |
| सवलत टक्केवारी | महिलांसाठी 50%, पुरुषांसाठी 40% |
| योग्यता वय | महिला: 58+ वर्षे, पुरुष: 60+ वर्षे |
| लागू असलेली गाड्या | मेल/एक्सप्रेस गाड्या |
| सवलत लागू नाही | प्रीमियम गाड्या (राजधानी, वंदे भारत) |
| बुकिंगचे माध्यम | ऑनलाइन आणि ऑफलाइन |
रेल्वेने दिलेली नवीन माहिती
महिला आणि पुरुषांसाठी वेगवेगळ्या सवलती
- महिलांना 50% आणि पुरुषांना 40% पर्यंत सवलत मिळेल.
- ही सवलत फक्त बेस फेअरवर लागू असेल.
प्रीमियम गाड्यांवर सवलत नाही
- वंदे भारत, राजधानी, शताब्दी यांसारख्या प्रीमियम गाड्यांवर ही सुविधा लागू होणार नाही.
ऑनलाइन आणि ऑफलाइन बुकिंग उपलब्ध
- IRCTC पोर्टल किंवा रेल्वे काउंटरवर जाऊन तिकिट बुक करू शकता.
वयाचा पुरावा आवश्यक
- आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र किंवा अन्य अधिकृत कागदपत्र दाखवावे लागेल.
वरिष्ठ नागरिक रेल्वे तिकिट सवलतीचे फायदे
आर्थिक मदत
- सीमित उत्पन्न असलेल्या वरिष्ठ नागरिकांना प्रवास खर्चात मोठी बचत होईल.
सामाजिक जोडणी
- कुटुंब आणि मित्रांना भेटण्यासाठी तसेच धार्मिक यात्रांसाठी सोय होईल.
पर्यटनाला चालना
- परवडणाऱ्या प्रवासामुळे देशांतर्गत पर्यटन वाढीस लागेल.
सुविधाजनक प्रवास अनुभव
- वरिष्ठ नागरिकांसाठी प्राधान्य आसनव्यवस्था आणि व्हीलचेअरसारख्या सुविधा मिळतील.
तिकिट कसे बुक करावे?
ऑनलाइन बुकिंग (IRCTC वेबसाइट आणि अ‍ॅप)
- IRCTC वेबसाइट किंवा अ‍ॅपवर लॉगिन करा.
- प्रवासाचे तपशील भरा (स्थान, तारीख, क्लास).
- “Senior Citizen Concession” पर्याय निवडा.
- वयाचा पुरावा अपलोड करा.
- भरणा करून तिकिट डाउनलोड करा.
ऑफलाइन बुकिंग (रेल्वे काउंटरवरून)
- जवळच्या रेल्वे स्थानकाला भेट द्या.
- फॉर्म भरून “वरिष्ठ नागरिक” पर्याय निवडा.
- वयाचा पुरावा दाखवा.
- सवलतीच्या दरात तिकिट घ्या.
कोणत्या गाड्या आणि क्लासेस पात्र आहेत?
| गाडीचा क्लास | सवलत लागू? |
|---|---|
| स्लीपर (SL) | हो |
| AC चेअर कार (CC) | हो |
| AC 3-टीयर (3A) | हो |
| AC 2-टीयर (2A) | नाही |
| AC फर्स्ट क्लास | नाही |
वरिष्ठ नागरिकांसाठी महत्त्वाच्या गोष्टी
- ही सवलत फक्त बेस फेअरवर लागू होईल. इतर शुल्क जसे की GST, केटरिंग इत्यादी स्वतंत्र असतील.
- प्रवासादरम्यान TTE वयाचा पुरावा तपासू शकतो.
- ही सुविधा Tatkal आणि Premium Tatkal तिकिटांवर लागू होणार नाही.
रेल्वेचे अधिकृत स्पष्टीकरण
भारतीय रेल्वेने स्पष्ट केले आहे की आतापर्यंत वरिष्ठ नागरिकांच्या सवलतीबाबत कोणतीही अधिकृत घोषणा करण्यात आलेली नाही. मात्र, काही रिपोर्ट्सनुसार सरकार या योजनेला अंशतः पुन्हा लागू करण्याचा विचार करत आहे.
ही योजना खरी आहे का?
- सोशल मीडिया आणि काही मीडिया रिपोर्ट्समध्ये दावा करण्यात आला आहे की ही योजना पुन्हा सुरू केली जात आहे.
- परंतु रेल्वे मंत्रालयाकडून यासंबंधी कोणतीही ठोस पुष्टी करण्यात आलेली नाही.
Disclaimer:
हा लेख विविध स्रोत आणि रिपोर्ट्सच्या आधारे लिहिण्यात आला आहे. भारतीय रेल्वेने अद्याप अधिकृतरीत्या या योजनेला दुजोरा दिलेला नाही. वाचकांनी कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी IRCTC किंवा रेल्वे अधिकाऱ्यांकडून अधिकृत माहिती घ्यावी.
