NPCI: भारतात (UPI Payment) सिस्टीमने डिजिटल पेमेंटचे नियमच बदलून टाकले आहेत. यामुळे, आता कुणीही या बदलत्या पेमेंट तंत्रज्ञानाच्या दुनियेत मागे राहू इच्छित नाही. विशेष म्हणजे, (UPI Model) मध्ये कंपन्यांसाठी कमाईची थेट संधी नाही, तरीदेखील लवकरच देशात 50 नवीन पेमेंट अॅप्स UPI सेवा सुरू करू शकतात.
NPCI च्या नेतृत्वाखालील UPI सेवा
यूपीआय पेमेंट सेवा व्यवस्थापित करणारी सरकारी संस्था, नॅशनल पेमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI), या संस्थेच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांच्या मते, (Merchant Discount Rate – MDR) अर्थात पेमेंट सेवा देणाऱ्या कंपन्यांसाठी कमाईच्या मुख्य साधनाचा अभाव असूनही, देशात ५० नवीन तृतीय-पक्ष (Third-Party Apps) रिअल-टाइम पेमेंटसाठी यूपीआय सेवेला स्वीकारण्यास इच्छुक आहेत.
NPCI चे महत्त्वाचे विधान
NPCI चे एमडी आणि सीईओ, दिलीप आब्से यांनी नमूद केले की, यूपीआयमध्ये उत्पन्न मॉडेल नसल्यामुळे गेल्या काही वर्षांत नवीन कंपन्या या सिस्टीमपासून लांब राहिल्या आहेत. पण गेल्या एका वर्षात यूपीआय पेमेंट सेवेला स्वीकारण्यासाठी नवीन कंपन्यांचा कल वाढला आहे. “आम्हाला ५० नवीन तृतीय-पक्ष पेमेंट अॅप्स (Third-Party Payment Apps) लवकरच बाजारात दाखल होण्याची इच्छा आहे,” असे त्यांनी मनीकंट्रोलला दिलेल्या मुलाखतीत सांगितले.
आब्से यांनी असेही स्पष्ट केले की, सध्या देशात यूपीआय व्यवहार पूर्णपणे मोफत आहेत. या व्यवहारांची प्रक्रिया करण्यासाठी लागणारा खर्च फिनटेक कंपन्या आणि बँका उचलतात. आणि भविष्यातही ही सेवा मोफत राहील.
MDR म्हणजे काय?
(Merchant Discount Rate – MDR) हा एक शुल्क आहे, जो पेमेंट सेवा वापरणाऱ्या व्यापाऱ्यांकडून घेतला जातो. क्रेडिट कार्ड कंपन्यांसाठी हा उत्पन्नाचा प्रमुख स्त्रोत असतो. परंतु यूपीआय पेमेंटमध्ये MDR नाही, कारण हे पीअर-टू-पीअर (Peer-to-Peer) नेटवर्कवर कार्य करते. काही पेमेंट कंपन्यांनी साउंडबॉक्स, डिजिटल QR कोड आणि POS सिस्टीम विकसित करून MDR चे पर्याय तयार केले आहेत, जे यूपीआय पेमेंटसाठी वापरले जातात.
