Senior Citizen Free Services: महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील ज्येष्ठ नागरिकांच्या आरोग्य, आर्थिक सुरक्षितता आणि सन्मानपूर्वक आयुष्यासाठी अनेक मोफत सेवा आणि योजना सुरू केल्या आहेत. या योजनांमुळे वृद्धांना वैद्यकीय मदत, पेन्शन, प्रवास सवलत, निवास सुविधा आणि कायदेशीर हक्क मिळतात. गुगल डिस्कवरवर वाचकांना उपयोगी ठरेल अशा पद्धतीने सर्व महत्वाच्या योजना येथे तपशीलवार दिल्या आहेत.
CHIEF MINISTER VAYOSHREE SCHEME
या योजनेत 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या नागरिकांना एकदाच ₹3,000 आर्थिक मदत मिळते. ही रक्कम आरोग्य सुधारणा, योग प्रशिक्षण किंवा वैद्यकीय उपकरणे खरेदीसाठी वापरता येते. अर्जासाठी स्थानिक समाज कल्याण कार्यालय किंवा ऑनलाइन पोर्टलचा वापर करता येतो.
SENIOR CITIZEN CERTIFICATE
राज्य सरकारकडून अधिकृत वरिष्ठ नागरिक प्रमाणपत्र दिले जाते. यामुळे प्रवास सवलत, सरकारी योजना, आरोग्य विमा आणि पेन्शनसाठी अर्ज करणे सोपे होते. अर्ज करण्यासाठी आधार कार्ड, जन्मतारीख पुरावा आणि राहण्याचा दाखला आवश्यक आहे.
SHRAVANBAL SEVA राज्य निवृत्तीवेतन
गरजू ज्येष्ठ नागरिकांना दरमहा निश्चित रक्कम पेन्शन देणारी ही राज्य योजना आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल वृद्धांना मोठा आधार देते. पंचायत समिती किंवा नगर परिषदेत अर्ज करता येतो.
INDIRA GANDHI NATIONAL OLD AGE PENSION
केंद्र सरकारची ही योजना महाराष्ट्रातही लागू आहे. BPL कुटुंबातील 60 वर्षांवरील नागरिकांना दरमहा पेन्शन मिळते. अर्ज स्थानिक समाज कल्याण विभागात करता येतो.
RASHTRIYA VAYOSHREE YOJANA
BPL नागरिकांना मोफत सहाय्य उपकरणे—जसे की श्रवणयंत्र, वॉकर, काठी, चष्मे—मिळतात. ALIMCO व इतर अधिकृत संस्थांमार्फत शिबिरे आयोजित केली जातात.
MJPJAY / JEEVANDAYEE आरोग्य योजना
राज्यातील गरजू कुटुंबांना कॅशलेस उपचार मिळण्यासाठी ही योजना सुरू आहे. मान्यताप्राप्त रुग्णालयांमध्ये मोठ्या आजारांवर मोफत शस्त्रक्रिया व उपचार केले जातात.
वृद्धाश्रम व निवास योजना
सरकार आणि एनजीओच्या साहाय्याने अनेक मोफत किंवा अनुदानित वृद्धाश्रम चालवले जातात. येथे राहण्याची सोय, आहार, वैद्यकीय उपचार आणि मनोरंजनाची साधने मिळतात.
प्रवास सवलत
महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळ (ST) ज्येष्ठ नागरिकांना बस प्रवासात सवलत देते. प्रमाणपत्र दाखवल्यास भाड्यात टक्केवारीने सूट मिळते.
कायदेशीर हक्क आणि मदत
ज्येष्ठ नागरिकांना पालनपोषण व संरक्षणासाठी “Maintenance and Welfare of Parents and Senior Citizens Act” अंतर्गत हक्क दिले आहेत. यात मुलांकडून देखभालीची मागणी, सरकारी मदत आणि संरक्षणाचा अधिकार मिळतो.
अर्ज कसा करावा
बहुतेक योजना समाज कल्याण विभाग, स्थानिक पंचायत किंवा महापालिकेद्वारे अर्जस्वरूपात उपलब्ध आहेत. अनेक सेवांसाठी ऑनलाइन पोर्टलवर देखील नोंदणी करता येते.
DISCLAIMER
या लेखातील माहिती महाराष्ट्र सरकारच्या अधिकृत वेबसाइट्स व अद्ययावत स्रोतांवर आधारित आहे. योजना, रक्कम आणि पात्रता नियम वेळोवेळी बदलू शकतात. अर्ज करण्यापूर्वी संबंधित कार्यालय किंवा अधिकृत पोर्टलवरून ताजी माहिती तपासा.
