women property rights: पतीच्या मालमत्तेवर पत्नीचा हक्क असतो, हे आपल्याला ठाऊकच आहे. पण जर एखाद्या पुरुषाने दुसरे लग्न केले असेल, तर त्या दुसऱ्या पत्नीचा पतीच्या मालमत्तेवर काय हक्क आहे? हा प्रश्न अनेकदा property disputes मध्ये उद्भवतो. या विषयावर समाजात मतभेद असले तरी कायद्यानुसार काही स्पष्ट नियम आणि अटी ठरवले गेले आहेत. चला तर मग, जाणून घेऊया women property rights आणि विशेषतः दुसऱ्या पत्नीचा कायदेशीर अधिकार नेमका किती असतो.
कायद्यानुसार स्पष्ट नियम असले तरी परिस्थिती अवघड 🌐
बहुतेक लोकांना पहिल्या पत्नीचा मालमत्तेवरचा हक्क माहिती असतो. पण दुसऱ्या पत्नीचा काय? हे अनेकांना ठाऊकच नसतं. अशा वेळी legal property provision समजून घेणे अत्यावश्यक ठरतं.
अमान्य विवाह असल्यास नाही मिळणार कोणताही हक्क ❌
जर दुसरे लग्न वैध नसले, म्हणजेच पहिले लग्न अजून कायम आहे आणि घटस्फोट झालेला नाही, तर दुसऱ्या पत्नीचा पतीच्या मालमत्तेवर कुठलाही कायदेशीर अधिकार नाही.
कायदेशीर वैधता हवी असलेली अट:
| घटक | वैधतेची गरज |
|---|---|
| पहिले लग्न संपले आहे (घटस्फोट / मृत्यू) | आवश्यक |
| धार्मिक व कायदेशीर विवाह पद्धतीनुसार विवाह | आवश्यक |
| विवाह नोंदणी प्रमाणपत्र (marriage certificate) | पुरावा म्हणून उपयुक्त |
वैध लग्न असल्यास मिळतो मालमत्तेवरचा हक्क ✔️
जर दुसरे लग्न हिंदू विवाह कायदा, 1955 नुसार वैध असेल, म्हणजेच पहिला伴 जीवित नसावा किंवा घटस्फोट झाला असावा, तर दुसऱ्या पत्नीचा हक्क पहिल्या पत्नीइतकाच मान्य केला जातो.
Indian Succession Act नुसार अशा परिस्थितीत दुसरी पत्नी self-acquired property वर हक्क सांगू शकते.
पैतृक मालमत्तेवर हक्क नाही 🏡
जर लग्न कायद्यानुसार वैध नसेल, तर दुसऱ्या पत्नीचा पतीच्या पैतृक मालमत्तेवर कोणताही दावा मान्य होणार नाही. कारण पैतृक संपत्ती ही थेट वंशपरंपरागत हक्कानुसार मिळते.
मात्र, पतीने स्वतःच्या उत्पन्नातून मिळवलेली मालमत्ता दुसऱ्या पत्नीच्या नावे करणे हे त्याचे वैयक्तिक स्वातंत्र्य आहे.
तो इच्छाशक्ती (will) करून कोणालाही – पहिल्या किंवा दुसऱ्या पत्नीला किंवा इतर कोणालाही मालमत्ता देऊ शकतो.
वसीयत नसेल, तर काय? 📜
जर पतीने वसीयत न करता मृत्यू ओढवला, तर त्याची मालमत्ता कायदेशीर उत्तराधिकारी म्हणून ज्यांच्यावर हक्क आहे त्यांना मिळते. ही यादी उत्तराधिकार कायदा (succession law) नुसार ठरते.
निष्कर्ष 📝
दुसऱ्या पत्नीला पतीच्या मालमत्तेत हक्क मिळण्यासाठी लग्न कायदेशीरदृष्ट्या वैध असणे अत्यावश्यक आहे. अन्यथा तिला कोणताही हक्क मिळणार नाही. पतीच्या संपत्तीचा प्रकार (पैतृक किंवा स्वअर्जित) आणि वसीयत आहे की नाही, हे देखील निर्णायक ठरतं.
Disclaimer
वरील लेख माहितीच्या उद्देशाने लिहिला गेला आहे. कायद्याशी संबंधित निर्णय घेण्याआधी पात्र कायदेशीर सल्लागारांचा सल्ला घ्यावा. वेगवेगळ्या घटनांमध्ये वेगवेगळे कायदेशीर परिणाम लागू होऊ शकतात. लेखातील माहितीचा वापर हा अंतिम सल्ला समजू नये.
