भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) रेपो दरात कपात केल्यानंतर अनेक सरकारी आणि खासगी बँकांनी आपल्या फिक्स्ड डिपॉझिट्सवरील (FD) व्याजदरात घट केली आहे. परिणामी FD वरील परतावा कमी झाला आहे. अशा परिस्थितीत सुरक्षिततेसह चांगला परतावा हवे असल्यास पोस्ट ऑफिसच्या बचत योजनांकडे वळणे हा उत्तम पर्याय ठरू शकतो. चला तर मग जाणून घेऊया अशा 5 पोस्ट ऑफिस योजना ज्या बँकेच्या FD पेक्षा चांगला परतावा देतात.
सुकन्या समृद्धी योजना 👧
कन्येच्या भविष्याची आर्थिक तजवीज करण्यासाठी सुरू झालेली सुकन्या समृद्धी योजना एक उत्कृष्ट पर्याय आहे. यामध्ये वार्षिक किमान ₹250 आणि कमाल ₹1.5 लाखांपर्यंत गुंतवणूक करता येते. सध्या या योजनेवर 8.20% व्याजदर मिळतो. हे खाते मुलीच्या नावाने उघडले जाते आणि गुंतवणुकीवर आयकर कलम 80C अंतर्गत सूटही दिली जाते. खाते उघडल्यानंतर 15 वर्षांपर्यंत नियमित गुंतवणूक करता येते.
वरिष्ठ नागरिक बचत योजना 👴👵
60 वर्षे व त्याहून अधिक वय असलेल्या नागरिकांसाठी पोस्ट ऑफिसमध्ये वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) उपलब्ध आहे. या योजनेत किमान ₹1,000 आणि कमाल ₹30 लाखांपर्यंत गुंतवणूक करता येते. सध्या या योजनेवर 5 वर्षांसाठी 8.20% व्याज मिळत आहे. ही योजना कर बचतीसाठीही फायदेशीर आहे आणि 3 वर्षांसाठी वाढवता येते.
पब्लिक प्रोव्हिडंट फंड (PPF) 🏦
दीर्घकालीन सुरक्षित गुंतवणुकीसाठी पब्लिक प्रोव्हिडंट फंड (PPF) हा एक विश्वासार्ह पर्याय आहे. यामध्ये दरवर्षी किमान ₹500 आणि कमाल ₹1.5 लाख गुंतवता येतात. सध्या 7.10% दराने व्याज दिले जात आहे. 15 वर्षांची कालावधी असलेली ही योजना करमुक्त परतावा आणि कलम 80C अंतर्गत कर बचतही प्रदान करते. तसेच, ठराविक अटींवर कर्ज व आंशिक पैसे काढण्याची सोय आहे.
किसान विकास पत्र 🚜
शेतीशी संबंधित किंवा ग्रामीण भागातील लोकांसाठी किसान विकास पत्र (KVP) एक सोपा पर्याय आहे. यामध्ये किमान ₹1,000 पासून गुंतवणूक सुरू करता येते आणि कमाल गुंतवणुकीवर कोणतीही मर्यादा नाही. सध्या या योजनेवर 7.50% दराने व्याज मिळते. ही रक्कम 2.5 वर्षांनंतर भुनवता येते. मात्र या योजनेवर कर सवलत मिळत नाही.
5-वर्षीय नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट (NSC) 📜
गुंतवणुकीसाठी सुरक्षित आणि कर लाभ देणारा आणखी एक पर्याय म्हणजे 5 वर्षांची नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट योजना. किमान ₹1,000 पासून गुंतवणूक करता येते, तर कमाल मर्यादा नाही. या योजनेवर 7.70% व्याजदर लागू आहे. गुंतवणूकदारांना आयकर कलम 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते आणि या योजनेवर कोणताही टीडीएस कपात होत नाही. काही परिस्थितींमध्ये मुदतीपूर्वी पैसे काढता येतात, परंतु त्यावर व्याजदरात कपात होते.
डिस्क्लेमर: वरील माहिती केवळ सामान्य मार्गदर्शनासाठी दिली आहे. गुंतवणूक करण्यापूर्वी आपल्या गरजा आणि धोके समजून घेतल्यावर तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. बाजारातील अटी आणि व्याजदर वेळोवेळी बदलू शकतात.
