EPFO (Employees’ Provident Fund Organisation) म्हणजेच कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी ही एक अत्यंत महत्त्वाची निवृत्ती योजना आहे. खासगी क्षेत्रात काम करणाऱ्या कर्मचारी वर्गासाठी ही योजना भविष्यातील सुरक्षितता प्रदान करते. EPFO अंतर्गत कर्मचारी आणि नियोक्ता (Employer) दोघांचे नियमित योगदान असते, ज्यामुळे निवृत्तीच्या वेळी एक मोठा फंड जमा होतो. चला, EPF योजनेबाबत संपूर्ण माहिती आणि कॅल्क्युलेशन समजून घेऊया.

25,000 रुपये बेसिक पगार असलेल्या कर्मचाऱ्याला किती फंड मिळेल?

जर एखाद्या कर्मचाऱ्याची बेसिक पगार आणि महागाई भत्ता (DA) मिळून ₹25,000 असेल आणि त्याने 30 व्या वर्षी नोकरीला सुरुवात केली असेल, तर निवृत्तीच्या वेळी (58 वर्षे) त्याला मोठा रकमेचा फंड मिळू शकतो. जर EPF वरील वार्षिक व्याजदर 8.1% कायम राहिला आणि वार्षिक पगार वाढ 10% राहिली, तर निवृत्तीच्या वेळी कर्मचाऱ्याला सुमारे ₹1.68 कोटींचा फंड मिळू शकतो.

🔹 बेसिक पगार + DA: ₹25,000
🔹 सध्याचे वय: 30 वर्षे
🔹 निवृत्ती वय: 58 वर्षे
🔹 कर्मचारी योगदान: बेसिक सैलरीच्या 12%
🔹 नियोक्ता योगदान: बेसिक सैलरीच्या 3.67%
🔹 EPF वार्षिक व्याजदर: 8.1%
🔹 वार्षिक पगार वाढ: 10%
🔹 निवृत्तीला एकूण रक्कम: ₹1.68 कोटी (कर्मचारी योगदान ₹50.51 लाख + नियोक्ता योगदान ₹16.36 लाख = एकूण योगदान ₹69.87 लाख)

👉 नोट: हे कॅल्क्युलेशन EPF मधील वार्षिक व्याजदर 8.1% आणि पगार वाढीचा दर 10% गृहित धरून करण्यात आले आहे.

EPF योगदान कसे केले जाते?

EPF योजनेत कर्मचारी आणि नियोक्ता दोघांचे योगदान असते.

कर्मचारी त्याच्या बेसिक पगार + DA च्या 12% रकमेचे योगदान करतो.
नियोक्ता देखील 12% योगदान करतो, ज्याचे वितरण पुढीलप्रमाणे होते:
- 8.33% रक्कम कर्मचारी पेन्शन योजनेत (EPS) जमा होते.
- 3.67% रक्कम EPF खात्यात जमा होते.

जर एखाद्या कर्मचाऱ्याचा बेसिक पगार ₹15,000 पेक्षा कमी असेल, तर या योजनेत सहभागी होणे अनिवार्य आहे. जर बेसिक पगार ₹15,000 पेक्षा जास्त असेल, तर कर्मचाऱ्याला या योजनेत सहभागी होण्याचा पर्याय खुला असतो.

EPF वर व्याज कसे मिळते?

EPF खात्यात जमा होणाऱ्या रकमेवर मासिक आधारावर व्याजाची गणना केली जाते, पण व्याजाची रक्कम वर्षाच्या शेवटी खात्यात जमा केली जाते.

➡️ EPFO च्या नियमानुसार चालू आर्थिक वर्षाच्या शेवटच्या दिवशी शिल्लक रक्कम (Balance Amount) आणि त्या वर्षात जमा केलेले योगदान लक्षात घेतले जाते.
➡️ जर वर्षभरात कोणतीही रक्कम काढण्यात आली असेल, तर त्या रकमेवर व्याज कमी केले जाते.
➡️ मासिक रनिंग बॅलन्सला वार्षिक व्याजदराने गुणून 1200 ने भागून व्याजाची गणना केली जाते.

उदा. जर EPF खात्यात 1 वर्षासाठी सरासरी शिल्लक ₹5 लाख असेल आणि वार्षिक व्याजदर 8.1% असेल, तर व्याजाची गणना पुढीलप्रमाणे होईल:

EPF योजनेचे फायदे आणि महत्त्व

✅ EPF योजना कर्मचारी निवृत्तीच्या वेळी आर्थिक सुरक्षितता देते.
✅ व्याजदराच्या आधारे मोठी रक्कम मिळते.
✅ पेन्शन योजनेचा (EPS) लाभ देखील मिळतो.
✅ कर सवलत (Tax Benefit) अंतर्गत 80C मध्ये ₹1.5 लाखांपर्यंत योगदान सवलतीस पात्र असते.
✅ अचानक आर्थिक गरजेच्या वेळी EPF मधून आगाऊ रक्कम काढण्याची सोय असते.

Disclaimer: वरील माहिती फक्त मार्गदर्शनासाठी आहे. कोणताही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला अवश्य घ्या.