नेशनल सेविंग सर्टिफिकेट (NSC) ही केंद्र सरकारद्वारे समर्थित एक सुरक्षित आणि आकर्षक गुंतवणूक योजना आहे, जी भारतातील पोस्ट ऑफिसच्या माध्यमातून उपलब्ध आहे. ही योजना प्रामुख्याने लहान आणि मध्यम उत्पन्न गटातील गुंतवणूकदारांसाठी तयार करण्यात आली आहे. NSC मध्ये गुंतवणूक केल्यास केवळ हमीदार परतावा (Guaranteed Return) मिळत नाही, तर आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर लाभ देखील मिळतो. या योजनेचा मुख्य उद्देश गुंतवणूकदारांना सुरक्षित आणि दीर्घकालीन परतावा देणे हा आहे.
NSC म्हणजे काय? (National Savings Certificate Overview)
नेशनल सेविंग सर्टिफिकेट ही योजना पोस्ट ऑफिसमध्ये सुरू करता येते. ही योजना 5 वर्षांच्या लॉक-इन कालावधीसह येते, म्हणजेच गुंतवणूक केल्यानंतर 5 वर्षांपूर्वी पैसे काढता येत नाहीत (फक्त काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये). या योजनेतील व्याजदर 7.7% प्रति वर्ष इतका आहे आणि तो चक्रवाढ व्याज पद्धतीने मोजला जातो. त्यामुळे गुंतवणूकदारांना हमीदार परताव्याबरोबरच सुरक्षितता आणि कर लाभ मिळतो.
NSC योजनेचे मुख्य मुद्दे:
| तपशील | माहिती |
|---|---|
| व्याजदर | 7.7% प्रति वर्ष (चक्रवाढ पद्धती) |
| किमान गुंतवणूक | ₹1,000 (₹100 च्या पटीत) |
| कमाल गुंतवणूक | कोणतीही मर्यादा नाही |
| लॉक-इन कालावधी | 5 वर्षे |
| जोखीम | कमी जोखीम |
| कर लाभ | कलम 80C अंतर्गत ₹1.5 लाखांपर्यंत कर सूट |
| गुंतवणूक प्रक्रिया | पोस्ट ऑफिसमध्ये अर्ज भरून |
| आवश्यक कागदपत्रे | आधार कार्ड, पॅन कार्ड, ओळखपत्र, पत्त्याचा पुरावा |
NSC मध्ये गुंतवणूक करण्याचे फायदे
नेशनल सेविंग सर्टिफिकेटमध्ये गुंतवणूक केल्यास गुंतवणूकदारांना अनेक फायदे मिळतात.
✅ हमीदार परतावा: NSCमध्ये दरवर्षी 7.7% चक्रवाढ व्याज मिळते, ज्यामुळे परतावा निश्चित असतो.
✅ कर लाभ: कलम 80C अंतर्गत ₹1.5 लाखांपर्यंतच्या गुंतवणुकीवर कर सूट मिळते.
✅ कमी जोखीम: सरकारी हमी असल्यामुळे गुंतवणूक सुरक्षित आणि स्थिर असते.
✅ कमाल गुंतवणुकीवर कोणतीही मर्यादा नाही: गुंतवणूकदारांना त्यांच्या गरजेनुसार हवे तितके पैसे गुंतवण्याची संधी मिळते.
✅ ऑटोमॅटिक परतावा: व्याजाची रक्कम थेट खात्यात जमा होते.
NSC मध्ये गुंतवणूक कशी करावी?
NSC मध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी खालील सोपी प्रक्रिया आहे:
- पोस्ट ऑफिसला भेट द्या – जवळच्या पोस्ट ऑफिसमध्ये जा आणि NSC अर्ज घ्या.
- अर्ज भरा आणि कागदपत्रे जोडा – ओळखपत्र, पत्त्याचा पुरावा आणि पासपोर्ट साइज फोटो अर्जासोबत जमा करा.
- गुंतवणूक रक्कम भरा – किमान ₹1,000 पासून गुंतवणूक सुरू करता येते आणि ₹100 च्या पटीत वाढवता येते.
- पावती घ्या – गुंतवणुकीचे प्रमाणपत्र किंवा इलेक्ट्रॉनिक NSC मिळवा.
- ऑनलाइन व्यवस्थापन: काही पोस्ट ऑफिसमध्ये ऑनलाइन NSC गुंतवणूक सुविधा देखील उपलब्ध आहे.
NSCचे परतावा आणि मुदतपूर्व पैसे काढण्याचे नियम
- 5 वर्षांची लॉक-इन मुदत: गुंतवणुकीच्या तारखेपासून 5 वर्षांपूर्वी पैसे काढता येत नाहीत.
- मुदतपूर्व परतावा:
- जर गुंतवणूक केल्यानंतर 1 वर्षाच्या आत पैसे काढले, तर कोणतेही व्याज मिळणार नाही.
- 1 वर्षानंतर पैसे काढल्यास व्याजासह परतावा मिळेल.
- काही विशेष परिस्थितींमध्ये (मृत्यू किंवा कोर्टाचा आदेश) मुदतपूर्व पैसे काढता येऊ शकतात.
NSC आणि इतर योजनांची तुलना
NSCची तुलना इतर योजनांसोबत करता येते:
| योजना | व्याजदर | लॉक-इन कालावधी | कर लाभ |
|---|---|---|---|
| NSC | 7.7% | 5 वर्षे | ₹1.5 लाखांपर्यंत कर सूट |
| PPF (पब्लिक प्रॉविडंट फंड) | 7.1% | 15 वर्षे | ₹1.5 लाखांपर्यंत कर सूट |
| FD (फिक्स्ड डिपॉझिट) | 5.5% – 7% | 1 – 5 वर्षे | केवळ 5 वर्षांच्या लॉक-इनवर कर लाभ |
महत्त्वाच्या गोष्टी:
- गुंतवणुकीचे उद्दिष्ट स्पष्ट करा आणि आपल्या गरजेनुसार गुंतवणूक करा.
- NSCमध्ये सुरक्षित गुंतवणुकीसाठी जोखीम कमी आहे, त्यामुळे दीर्घकालीन फायदे मिळू शकतात.
- 5 वर्षांच्या कालावधीत कोणत्याही आर्थिक अडचणीत पैसे काढण्याची गरज पडू शकते, हे लक्षात ठेवा.
- NSCमध्ये गुंतवणुकीचा निर्णय घेताना कर लाभ आणि परताव्याचे गणित करा.
निष्कर्ष:
नेशनल सेविंग सर्टिफिकेट (NSC) ही एक सुरक्षित आणि स्थिर गुंतवणूक योजना आहे, जी दीर्घकालीन परतावा आणि कर लाभ प्रदान करते. कमी जोखीम, निश्चित परतावा आणि कर सवलत या वैशिष्ट्यांमुळे ही योजना मध्यम उत्पन्न गटातील गुंतवणूकदारांसाठी आदर्श मानली जाते. जर तुम्हाला सुरक्षित आणि निश्चित परताव्याची गरज असेल, तर NSC ही एक चांगली गुंतवणूक पर्याय आहे.
(Disclaimer: वरील माहिती केवळ संदर्भासाठी आहे. नेशनल सेविंग सर्टिफिकेट योजना आणि संबंधित नियमांविषयी अधिक माहितीसाठी अधिकृत सरकारी अधिसूचना आणि आपल्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्या.)
