DA Hike: मोदी सरकारने केंद्रीय कर्मचारी आणि निवृत्तीधारकांना दिवाळीचं मोठं बोनस दिलं आहे. आज झालेल्या मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत महागाई भत्ता (DA) वाढविण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. सरकारने DA मध्ये 3% वाढ केली असून, निवृत्तीधारकांच्या महागाई राहत (DR) देखील 3% ने वाढविण्यात आली आहे. यामुळे केंद्रीय कर्मचार्यांचा DA 50% वरून 53% पर्यंत वाढेल. हा निर्णय 1 जुलै 2024 पासून लागू होईल, असे स्पष्ट करण्यात आले आहे.
महागाई भत्ता 53% होणार
सरकारच्या या निर्णयामुळे केंद्रीय कर्मचार्यांचा महागाई भत्ता 50% वरून 53% होईल. ऑक्टोबर महिन्याच्या पगारामध्ये तीन महिन्यांचा वाढीव DA देखील दिला जाईल. म्हणजेच, जुलै, ऑगस्ट आणि सप्टेंबर या तीन महिन्यांचे DA एरियर ऑक्टोबरच्या पगारात मिळणार आहे. हा निर्णय कर्मचारी आणि निवृत्तीधारकांसाठी मोठा दिलासा ठरणार आहे.
एंट्री-लेवल कर्मचार्यांना पगारवाढ
या वाढीनंतर, एंट्री-लेवल केंद्र सरकारच्या कर्मचार्यांचा, ज्यांचे मूळ वेतन अंदाजे ₹18,000 प्रतिमाह आहे, पगारात सुमारे ₹540 प्रतिमाह वाढ होईल. या निर्णयामुळे सुमारे 1 कोटीहून अधिक सरकारी कर्मचारी आणि निवृत्तीधारकांना (pensioners) फायदा होणार आहे.
DA आणि DR वाढीमध्ये उशीरामुळे असंतोष
30 सप्टेंबर 2024 रोजी केंद्रीय कर्मचारी महासंघाने वित्त मंत्री निर्मला सीतारमण यांना DA आणि DR वाढीबाबत होणाऱ्या उशीरावर चिंता व्यक्त करणारे पत्र दिले होते. महासंघाचे महासचिव एस बी यादव यांनी पत्रामध्ये म्हटले होते की DA आणि DR वाढीची घोषणा करण्यात होणाऱ्या उशीरामुळे कर्मचारी आणि निवृत्तीधारकांमध्ये नाराजी आहे. तसेच, दुर्गापूजा सणाच्या पार्श्वभूमीवर (performance-linked bonus) PLB आणि तात्पुरता बोनस देखील लवकर जाहीर केला जावा, अशी मागणी करण्यात आली होती.
DA आणि DR म्हणजे काय?
महागाई भत्ता (DA) हा सरकारी कर्मचार्यांना दिला जातो, तर महागाई राहत (DR) हा निवृत्तीधारकांना दिला जातो. या दरांमध्ये वर्षातून दोन वेळा, जानेवारी आणि जुलै महिन्यात वाढ केली जाते. मागील वाढ मार्च 2024 मध्ये करण्यात आली होती, ज्यामध्ये DA आणि DR 4% वाढवून 50% करण्यात आले होते.
DA आणि DR कसे केले जाते कॅल्क्युलेट?
DA आणि DR यांचे दर (All India Consumer Price Index) AICPI वर आधारित असतात. 12 महिन्यांच्या AICPI च्या सरासरीमध्ये झालेल्या टक्केवारीच्या वाढीच्या आधारावर हा निर्णय घेतला जातो. दर जानेवारी आणि जुलै महिन्यात पुनरावलोकन केले जात असले तरी घोषणा सामान्यतः मार्च आणि सप्टेंबर महिन्यांत केली जाते.
2006 मध्ये फॉर्म्युला करण्यात आला रिवाइज
2006 मध्ये सरकारने DA आणि DR ची गणना करण्याचा फॉर्म्युला सुधारला होता. यानुसार:
DA% = ((मागील 12 महिन्याच्या AICPI ची सरासरी – 115.76)/115.76) × 100
या नवीन फॉर्म्युलामुळे दरांमध्ये सुधारणा करण्यात आली आहे, ज्यामुळे कर्मचार्यांना आणि निवृत्तीधारकांना महागाई भत्त्यात वाढ मिळत आहे.
