दिवाळी (Diwali) हा आनंदाचा सण असल्याने घरी स्वच्छता (cleaning) करणे हे आवर्जून केले जाते. परंतु, कधीकधी दिवाळीच्या साफसफाईचा विचारसुद्धा अनेकांना कंटाळवाणा वाटतो. म्हणूनच, कमी कष्टात दिवाळीची साफसफाई कशी करता येईल, यासाठी काही सोप्या आणि उपयुक्त टिप्स दिल्या आहेत.
योजनाबद्ध स्वच्छता करा
साफसफाईचा एक स्पष्ट आराखडा (plan) बनवा. कोणत्या खोल्या आधी साफ करायच्या आणि कोणते सामान उचलायचे, याचा क्रम ठरवा. यामुळे तुमचा वेळ आणि कष्ट दोन्ही वाचतील. सगळे काम एकाच वेळी न करता, रोज थोडं थोडं केल्यास काम सहज पार पडेल.
आवरणे योग्य प्रकारे व्यवस्थापित करा
घरातील अनावश्यक वस्तू गोळा करून त्या वेगळ्या ठेवा. या वस्तू पुन्हा वापरण्याजोग्या असतील तर दान करा किंवा पुनर्वापर करा. यामुळे घरातील पसारा कमी होईल आणि साफसफाई सोपी होईल. नेहमीच अनावश्यक वस्तूंना ठिकाणावर ठेवण्याची सवय लावल्यास साफसफाई करताना ते कमी कष्टदायक होईल.
स्वच्छतेचे साधने आधीच तयार ठेवा
साफसफाईच्या साधनांची (cleaning tools) आधीच तयारी ठेवा. यामध्ये झाडू, पुसणारे कपडे, व्हॅक्यूम क्लीनर (vacuum cleaner), आणि कचरा पिशव्या यांचा समावेश असावा. साफसफाई करताना आवश्यक साधनांची शोधाशोध न करता ते आधीच हाताशी असल्यास वेळ वाचतो.
पाण्याऐवजी मॉपिंग करा
संपूर्ण घर धुण्यासाठी खूप पाणी खर्च होतो आणि वेळही लागतो. याऐवजी, योग्य प्रकारच्या मॉप (mop) चा वापर करा. यामुळे कमी वेळात आणि कष्टात घरातील मजले स्वच्छ होतील.
टॉप-टू-बॉटम साफसफाई करा
घरातील साफसफाई करताना नेहमी वरून खाली ही पद्धत अवलंबा. आधी छत, पंखे, खिडक्या आणि वरचे फर्निचर साफ करा. नंतर खालील मजले आणि इतर फर्निचर स्वच्छ करा. यामुळे धूळ आणि घाण पुन्हा खाली पडणार नाही, आणि काम अधिक चांगल्या पद्धतीने पूर्ण होईल.
स्वच्छतेसाठी नैसर्गिक उपाय वापरा
दिवाळीची साफसफाई करताना काही नैसर्गिक उपाय (natural cleaning methods) वापरल्यास ते अधिक सुरक्षित आणि प्रभावी ठरतात. उदा. व्हिनेगर (vinegar) आणि बेकिंग सोडा (baking soda) यांच्या मिश्रणाने तुम्ही बाथरूम आणि स्वयंपाकघरातील फर्निचर स्वच्छ करू शकता. केमिकल्सचा वापर कमी केल्यास तो पर्यावरणासाठी आणि तुमच्या आरोग्यासाठी चांगला ठरतो.
दररोज थोडीथोडी स्वच्छता करा
संपूर्ण घर एका दिवशीच स्वच्छ करण्यापेक्षा दररोज काही ठराविक भागांची साफसफाई करा. उदा. एका दिवशी खिडक्या, दुसऱ्या दिवशी फर्निचर आणि तिसऱ्या दिवशी मजले अशाप्रकारे कामाची विभागणी केल्यास, दिवाळीच्या आधीच स्वच्छता सुलभ होईल.
कुटुंबाच्या मदतीने साफसफाई करा
साफसफाईचे काम कुटुंबातील इतर सदस्यांसोबत विभागून करा. यामुळे प्रत्येकाचे काम कमी होईल आणि तुम्ही आनंदाने दिवाळीची तयारी करू शकाल. लहान मुलांना त्यांच्या क्षमतेनुसार छोटे कामे द्या, जसे की खेळणी उचलणे किंवा कपडे नीट ठेवणे.
घरात सुवासिक वातावरण ठेवा
साफसफाईनंतर घरात प्रसन्न वातावरण निर्माण करण्यासाठी सुगंधी मेणबत्त्या किंवा घरगुती अत्तराचा (essential oils) वापर करा. यामुळे तुमच्या मेहनतीचा आनंद द्विगुणित होईल आणि घर सुशोभित दिसेल.
