भारतीय रेल्वेने प्रवाशांसाठी एक मोठा बदल लागू केला आहे. 1 मे 2025 पासून, वेटिंग लिस्टमध्ये असलेल्या तिकीटांसाठी नवे आणि कडक नियम अंमलात आले आहेत. यानुसार, जर तुमचे तिकीट कन्फर्म (Confirm) नसेल, तर तुम्हाला आता स्लीपर, 3AC, 2AC किंवा इतर आरक्षित डब्यांमध्ये चढता येणार नाही. 🛑
केवळ कन्फर्म तिकीटधारकांनाच आरक्षित डब्यातून प्रवासाची परवानगी
रेल्वेच्या नव्या नियमांनुसार, फक्त 100% कन्फर्म तिकीट असणाऱ्या प्रवाशांनाच आरक्षित डब्यांमध्ये बसण्याची परवानगी दिली जाईल. जर तुमचा तिकीट चार्ट तयार होईपर्यंतही वेटिंगमध्येच राहिला असेल, तर तुम्हाला ट्रेनमध्ये चढण्याची मुभा नाही. जर कोणी जबरदस्तीने आरक्षित डब्यात चढले, तर TTE मोठा दंड आकारू शकतो आणि प्रवाशाला पुढच्या स्थानकात उतरवू शकतो.
काही तिकीट कन्फर्म आणि काही वेटिंग असतील तर काय करावे?
जर तुम्ही एकावेळी 4 तिकीट बुक केली आणि त्यापैकी फक्त 2 कन्फर्म झाली, बाकी 2 वेटिंगमध्ये राहिली, तर…
| स्थिती | नियम |
|---|---|
| चार्ट बनण्यापूर्वी वेटिंग राहिल्यास | ती तिकीट आपोआप रद्द केली जातील |
| IRCTC ऑनलाइन तिकीट असल्यास | पूर्ण रक्कम तुमच्या खात्यावर परत जमा होईल |
| काउंटर तिकीट असल्यास | वेळेत रद्द केल्यास रिफंड मिळेल |
यासाठी IRCTC वेबसाइट, 139 सेवा किंवा जवळचा काउंटर वापरता येतो. रिफंडसाठी मूळ तिकीट सादर करावे लागते.
वेटिंग तिकीट असूनही प्रवास करायचा असेल तर?
✅ अशा परिस्थितीत तुम्हाला जनरल तिकीट घ्यावे लागेल आणि अनारक्षित डब्यांतूनच प्रवास करता येईल. हे तिकीट तुम्ही रेल्वे स्थानकावरून किंवा UTS मोबाईल अ‍ॅप वरून खरेदी करू शकता.
⚠️ जर तुम्ही जनरल तिकीट न घेता डब्यात चढलात, तर ती अनधिकृत यात्रा मानली जाईल. भारतीय रेल्वे कायद्याच्या कलम 137 नुसार, यासाठी दंड किंवा तुरुंगवास ठोठावला जाऊ शकतो.
नियम मोडल्यास किती दंड भरावा लागेल?
| कोच प्रकार | दंडाची रक्कम |
|---|---|
| स्लीपर कोच | ₹250 |
| AC कोच | ₹440 |
| ➕ अतिरिक्त | चढलेल्या स्थानकापासून पुढच्या स्थानकापर्यंतचे भाडे |
या दंडाशिवाय प्रवाशाला ट्रेनमधून खाली उतरवले जाऊ शकते.
रेल्वेचा निर्णय का घेतला?
भारतीय रेल्वेच्या म्हणण्यानुसार, सोशल मीडियावर अनेक प्रवाशांनी तक्रार केली होती की, कन्फर्म तिकीट असूनही त्यांना जागा मिळत नाही, कारण वेटिंग तिकीटधारक जबरदस्तीने आरक्षित डब्यात चढतात. यामुळे गोंधळ आणि भांडणाच्या घटना वाढल्या होत्या.
त्यामुळे आता रेल्वेने स्पष्ट केलं आहे की, कोणतीही तडजोड न करता, फक्त कन्फर्म तिकीटधारकांनाच आरक्षित डब्यांतून प्रवास करता येईल. प्रवाशांनी प्रवासापूर्वी आपले तिकीट कन्फर्म झाले आहे की नाही याची खात्री करावी, अन्यथा जनरल तिकीट घेऊनच प्रवास करावा.
📝 निष्कर्ष
भारतीय रेल्वेच्या या नव्या निर्णयामुळे प्रवास अधिक शिस्तबद्ध आणि सुरक्षित होईल. वेटिंग तिकीट असलेल्यांनी अनधिकृतपणे आरक्षित डब्यांतून प्रवास केल्यास आता त्यांना कठोर शिक्षा होऊ शकते. त्यामुळे प्रवासापूर्वी तिकीट स्टेटसची खात्री करूनच पुढील पाऊल उचला.
❗ डिस्क्लेमर: वरील लेखातील नियम, दंड आणि तिकीट प्रक्रिया भारतीय रेल्वेच्या 1 मे 2025 पासून लागू करण्यात आलेल्या अधिकृत मार्गदर्शक सूचनांवर आधारित आहेत. या धोरणांमध्ये वेळोवेळी बदल होऊ शकतात. प्रवासापूर्वी अधिकृत IRCTC वेबसाइट किंवा स्थानिक रेल्वे स्थानकावरून माहितीची खातरजमा करावी. लेखातील माहितीचा उद्देश मार्गदर्शनाचा असून, ती अंतिम अधिकृत निर्णय मानू नये.
