8th Pay Commission: गेल्या काही दिवसांपासून देशभरातील कोट्यवधी कर्मचारी 8व्या वेतन आयोगाच्या अंमलबजावणीची प्रतीक्षा करत आहेत. हा वेतन आयोग लागू झाल्यानंतर कर्मचाऱ्यांच्या सॅलरीमध्ये सुधारणा केली जाईल. वेतन आयोग (new pay commission) ठरवण्यासाठी सरकार एका विशेष प्रकारच्या फॉर्म्युल्याचा अवलंब करणार आहे. या फॉर्म्युल्यानुसार वेतन ठरवल्यास कर्मचाऱ्यांच्या सॅलरीत मोठी वाढ होईल. चला, या अपडेटबद्दल अधिक माहिती घेऊया.
केंद्र सरकार दर 10 वर्षांनी वेतन आयोग लागू करते
सामान्यतः केंद्र सरकार दर 10 वर्षांनी वेतन आयोग लागू करते. सरकारने 2016 मध्ये 7वा वेतन आयोग लागू केला होता. त्यामुळे आता या वेतन आयोगाला (8th CPC kab lagu hoga) 10 वर्षे पूर्ण होत आहेत.
कर्मचाऱ्यांकडून नवीन वेतन आयोग लागू करण्याची मागणी केली जात आहे. वाढत्या चर्चांना लक्षात घेऊन सरकारने जानेवारी महिन्यात 8व्या वेतन आयोगाची स्थापना केली आहे. आता नवीन फॉर्म्युल्याच्या आधारावर कर्मचाऱ्यांच्या सॅलरीत वाढ केली जाईल, ज्यामुळे वेतनात मोठी वाढ होईल. चला, 8वा वेतन आयोग कधी लागू होणार हे तपशीलवार समजून घेऊया.
या फॉर्म्युल्याद्वारे वाढवले जाईल वेतन
गेल्या काही काळापासून केंद्र सरकारचे कर्मचारी 8व्या वेतन आयोगाची (8th CPC latest news) मागणी करत होते. अलीकडेच, बजेट 2025 आधी नरेंद्र मोदी सरकारने सरकारी कर्मचाऱ्यांना मोठी भेट देत 8व्या वेतन आयोगाच्या स्थापनेची घोषणा केली. त्यामुळे कर्मचाऱ्यांमध्ये 8व्या वेतन आयोगाच्या पुढील प्रक्रियेसंदर्भात मोठ्या प्रमाणात चर्चा सुरू आहेत.
माहितीसाठी सांगायचे तर सरकार 8व्या वेतन आयोगाअंतर्गत कर्मचाऱ्यांच्या वेतनात सुधारणा एका विशिष्ट फॉर्म्युल्यानुसार करेल, जो फिटमेंट फॅक्टर आहे. फिटमेंट फॅक्टरच्या आधारेच सरकार कर्मचाऱ्यांच्या वेतनात सुधारणा करेल. मात्र, सरकारकडून 8व्या वेतन आयोगासंदर्भात अद्याप कोणतीही अधिकृत घोषणा करण्यात आलेली नाही.
ग्रेडनुसार ठरवली जाईल सॅलरी
काही तज्ज्ञांनी सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या वेतनमानाला (pay scale in 8th CPC) पे ग्रेड 1 ते ग्रेड 6 पर्यंत विलीन करण्याचा सल्ला दिला आहे. जर सरकारने हे केल्यास, कर्मचाऱ्यांचे पे ग्रेड सोपे होईल.
National Joint Consultative Mechanism ने लेव्हल 1 कर्मचाऱ्यांना लेव्हल 2, लेव्हल 3 कर्मचाऱ्यांना लेव्हल 4 (level 4 employees) आणि लेव्हल 5 कर्मचाऱ्यांना लेव्हल 6 मध्ये सामील करण्याच्या शिफारशी केल्या आहेत.
फिटमेंट फॅक्टर किती असेल?
केंद्र सरकार 8व्या वेतन आयोगाअंतर्गत कर्मचाऱ्यांना फिटमेंट फॅक्टर (Fitment factor in 8th CPC) 2.86% लागू करू शकते.
JCM स्टाफने सूचना दिली आहे की, 7व्या वेतन आयोगाच्या वेळी फिटमेंट फॅक्टर 2.57% होता. 7व्या वेतन आयोग (7th CPC kab lagu hua tha) लागू झाल्यानंतर महागाई खूप वाढली आहे, त्यामुळे कर्मचाऱ्यांना सध्याच्या वेतनात काम करणे कठीण होत आहे.
आता 2.86% फिटमेंट फॅक्टर लागू केल्यास महागाईचा सामना करता येईल.
7व्या वेतन आयोगातील फिटमेंट फॅक्टर
JCM स्टाफने मागणी केली आहे की, लेव्हल 1 (level 1 employees) पासून लेव्हल 6 पर्यंत सर्वांसाठी समान फिटमेंट फॅक्टर असावा.
7व्या वेतन आयोगाच्या वेळी हा फिटमेंट फॅक्टर वेगवेगळा होता:
- लेव्हल 1 साठी – 2.57%
- लेव्हल 2 साठी – 2.62%
- लेव्हल 3 साठी – 2.67%
- लेव्हल 4 साठी – 2.72%
- उच्च स्तरासाठी – 2.81%
यामुळे कर्मचाऱ्यांच्या वेतनामध्ये मोठा फरक पडला आहे, जो समान असावा.
सॅलरीमध्ये किती वाढ होईल?
लेव्हल 1 कर्मचाऱ्यांसाठी सरकारने किमान वेतन (Basic salary hike) 18,000 रुपये निश्चित केले आहे.
फिटमेंट फॅक्टर 1.92% लागू केल्यास, किमान वेतन 18,000 वरून 34,650 रुपये होऊ शकते.
जर सरकार फिटमेंट फॅक्टर 2.08% लागू करते,
- कर्मचाऱ्यांचे किमान वेतन (basic salary of level 1 employees in 8th CPC) 18,000 वरून 37,440 रुपये होऊ शकते.
जर फिटमेंट फॅक्टर 2.86% केला, तर किमान वेतन 18,000 वरून 51,480 रुपये होईल.
उच्च वेतन ग्रेडमधील कर्मचाऱ्यांना अधिक वेतन मिळेल. त्यासाठी सरकार स्वतंत्रपणे फिटमेंट फॅक्टर ठरवू शकते.
