केंद्र सरकार महागाई भत्ता (DA) ‘शून्य’ पासून पुन्हा सुरू करण्याचा विचार करत आहे. ही कल्पना ऐकायला थोडी विचित्र वाटू शकते, मात्र याचा परिणाम कर्मचाऱ्यांच्या पगारावर सकारात्मक होणार आहे. म्हणजेच, यामुळे कुठलाही तोटा होणार नाही, उलट हा बदल कर्मचाऱ्यांच्या फायद्याचा ठरू शकतो. यामुळे DA कॅल्क्युलेशन पद्धतीत सुधारणा होऊन, भविष्यात कर्मचाऱ्यांना अधिक लाभ मिळण्याची शक्यता आहे.

आता बदलणार 10 वर्षांपूर्वीचा नियम

DA म्हणजेच महागाई भत्त्याचा हिशोब सध्या AICPI-IW (All India Consumer Price Index – Industrial Workers) या डेटावर आधारित आहे आणि त्याचा बेस ईयर 2016 आहे. सरकार आता हा बेस ईयर 2026 करणार असल्याची शक्यता आहे. जर हा बदल झाला, तर DA मोजण्याचा आधार 10 वर्ष जुन्या निकषांऐवजी नव्या आकडेवारीवर आधारित असेल. यामुळे महागाईची खरी आणि सध्याच्या काळाशी सुसंगत आकडेवारी समोर येईल.

बेस ईयर का बदलायचा?

2016 ते 2026 या काळात सामान्य माणसाच्या जीवनशैलीत आणि खर्चाच्या सवयींमध्ये मोठे बदल झाले आहेत. आता लोक OTT, इंटरनेट, health supplement अशा नव्या गरजांवर पैसे खर्च करतात. त्यामुळे जुन्या बेस ईयरनुसार DA मोजल्यास महागाईचा योग्य आढावा मिळत नाही. म्हणून सरकारचा उद्देश नवीन base year ठेवून वास्तवाशी जुळणारा DA हिशोब तयार करणे आहे.

खरंच DA शून्य होणार का?

हो. जर 2026 हा नवीन base year ठरला, तर DA चा हिशोब नव्याने, म्हणजे शून्यापासून सुरू होईल. यामुळे सध्या मिळणारा DA ‘रीसेट’ होईल. मात्र यामुळे घाबरण्याचं कारण नाही. नवीन सिस्टमनुसार DA नव्याने मोजला जाईल, आणि याचा एकूण पगारावर सकारात्मक परिणाम होईल.

8th Pay Commission कधी लागू होणार?

माहितीनुसार, केंद्र सरकार 1 January 2026 पासून 8th Pay Commission लागू करू शकते. यासोबतच नवीन DA कॅल्क्युलेशन पद्धत आणि base year देखील लागू होईल.

नवीन बेसिक सैलरीमुळे होणार मोठा फायदा

या बदलाचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे नवीन basic salary निश्चित केली जाईल, ज्यात DA समाविष्ट असेल. त्यामुळे भविष्यात जर DA मध्ये 2% किंवा 3% वाढ झाली, तर ती वाढ नव्या बेसिक पगारावर आधारित असेल. यामुळे हाती येणाऱ्या रकमेचा आकडा अधिक असेल. म्हणजेच DA रीसेट होणार असला तरी यामुळे सैलरी स्ट्रक्चर ‘रिफ्रेश’ होईल आणि कर्मचाऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होईल.

DA वाढ थेट पगारावर परिणाम करणार

नवीन DA हिशोबामुळे पुढील काळात प्रत्येक DA वाढ ही थेट वाढलेल्या बेसिक सैलरीवर आधारित असेल. परिणामी प्रत्येक वेळी पगारात अधिक रक्कम जोडली जाईल.

Fitment Factor किती असू शकतो?

Fitment factor बाबत अद्याप कोणतीही अधिकृत घोषणा झालेली नाही. मात्र अंदाज आहे की तो 3.0 ते 3.68 दरम्यान असू शकतो. जर हा आकडा प्रत्यक्षात आला, तर कर्मचाऱ्यांच्या किमान पगारात 40% पर्यंत वाढ होण्याची शक्यता आहे.

8th Pay Commission मुळे पगारात किती वाढ होऊ शकते?

पगारात होणारी वाढ fitment factor आणि new basic salary यावर अवलंबून असेल. जर fitment factor 3.68 ठरला, तर केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांच्या पगारात 40% ते 45% पर्यंत वाढ होऊ शकते.

निष्कर्ष

DA चं रीसेट होणं सुरुवातीला चिंतेचं वाटू शकतं, मात्र ही एक प्रकारची आर्थिक स्ट्रॅटेजी आहे, जी भविष्यात कर्मचाऱ्यांना मोठा आर्थिक फायदा देऊ शकते. नव्या बेस ईयरनुसार DA चा आकडा अधिक यथार्थ ठरेल आणि पगाराचे प्रमाण अधिक योग्य पद्धतीने ठरवले जाईल.
Disclaimer: वरील माहिती ही वेगवेगळ्या माध्यमांमधून उपलब्ध झालेल्या माहितीनुसार देण्यात आली आहे. यामध्ये काही गोष्टी अद्याप केंद्र सरकारकडून अधिकृतरित्या घोषित झालेल्या नाहीत. त्यामुळे अंतिम निर्णय किंवा कृती करण्याआधी संबंधित विभागाची अधिकृत घोषणा किंवा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.