Senior Citizen 7 New Schemes: वयाच्या 60 वर्षांनंतर आर्थिक सुरक्षेची गरज अधिक भासते. याच पार्श्वभूमीवर केंद्र सरकार आणि इतर काही संस्था वरिष्ठ नागरिकांसाठी विविध योजना राबवत असतात. या योजनांचा मुख्य उद्देश म्हणजे वृद्धापकाळात दरमहा निश्चित उत्पन्न, बचतीवरील चांगला परतावा आणि आरोग्यविषयक सवलती उपलब्ध करून देणे.
आज आपण अशाच 7 महत्त्वाच्या योजना जाणून घेणार आहोत, ज्या 2025 मध्ये वृद्धांसाठी लाभदायक ठरू शकतात.
योजनेमागील उद्दिष्टे 🎯
✔ आर्थिक स्वावलंबन वाढवणे
✔ निवृत्तीनंतर नियमित उत्पन्न उपलब्ध करून देणे
✔ आरोग्य आणि सामाजिक सुरक्षेची हमी
या सर्व योजनांचा गाभा हा आहे की, वृद्ध नागरिकांनी आपल्या आयुष्याचा उत्तरार्ध चिंतामुक्तपणे आणि सन्मानाने जगावा.
SENIOR CITIZEN SAVINGS SCHEME (SCSS)
ही एक केंद्र सरकारची खात्रीशीर बचत योजना आहे, जी दरमहा व्याजाद्वारे उत्पन्न मिळवून देते. विशेषतः निवृत्त व्यक्तींनी आपल्या बचतीसाठी ही योजना निवडली, तर चांगला परतावा मिळण्याची हमी असते.
| तपशील | माहिती |
|---|---|
| पात्रता | 60 वर्षे व त्यापुढील नागरिक |
| व्याजदर | 8.2% प्रति वर्ष (2025) |
| किमान गुंतवणूक | ₹1,000 |
| कमाल गुंतवणूक | ₹30 लाख |
| मुदत | 5 वर्षे (3 वर्षांचा विस्तार) |
| कर सवलत | कलम 80C अंतर्गत ₹1.5 लाखांपर्यंत |
PRADHAN MANTRI VAYA VANDANA YOJANA (PMVVY)
भारतीय जीवन विमा महामंडळ (LIC) मार्फत ही योजना राबवली जाते. ही एक गॅरंटीड पेंशन योजना असून वयोवृद्धांसाठी सुरक्षित गुंतवणुकीचा पर्याय आहे.
✔ मासिक पेंशन ₹1,000 ते ₹10,000 पर्यंत
✔ 10 वर्षांची मुदत
✔ व्याजदर: 7.4% (2025 मध्ये निश्चित)
✔ कर्ज घेण्याची सुविधा: 3 वर्षांनंतर उपलब्ध
या योजनेत गुंतवणूक केल्यास वृद्ध नागरिक दरमहा हमी पगारासारखा पेंशन मिळवू शकतात.
ATAL PENSION YOJANA (APY)
सामाजिक सुरक्षा देणारी ही योजना विशेषतः असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्यांसाठी आहे. जरी यामध्ये सहभागी होण्यासाठी वयोमर्यादा 40 वर्षांपर्यंत असली, तरी आधीपासून सहभागी असलेले सिनियर सिटिझन्स त्याचा लाभ घेत राहू शकतात.
✔ पेंशन: ₹1,000 ते ₹5,000 दरमहा
✔ योगदान: मासिक स्वरूपात
✔ सरकारची मदत: पात्र असणाऱ्यांना सह-योगदान मिळते
ही योजना भविष्यातील पेंशन सुरक्षित ठेवण्यासाठी उपयुक्त आहे.
INDIRA GANDHI NATIONAL OLD AGE PENSION SCHEME (IGNOAPS)
गरीब आणि दुर्बल घटकातील नागरिकांसाठी केंद्र सरकारकडून दिली जाणारी सामाजिक सुरक्षा योजना.
| तपशील | माहिती |
|---|---|
| पात्रता | 60 वर्षांवरील BPL नागरिक |
| पेंशन रक्कम | ₹750 (60-79 वयोगट), ₹1,000 (80+) |
| मुख्य लाभार्थी | गरीबी रेषेखालील वृद्ध नागरिक |
अत्यंत गरजू वयोवृद्ध नागरिकांसाठी ही महत्त्वाची मदत ठरते.
NATIONAL PENSION SYSTEM (NPS)
ही योजना खासगी आणि सरकारी क्षेत्रातील सर्व नागरिकांसाठी खुली असून, निवृत्तीनंतर दीर्घकालीन उत्पन्नाची हमी देते.
✔ निवृत्तीनंतर एकरकमी रक्कम + मासिक पेंशन
✔ भारतीय नागरिकांसाठी खुली योजना
✔ कलम 80C आणि 80CCD(1B) अंतर्गत कर लाभ
ही योजना नियमित उत्पन्न आणि गुंतवणूक दोन्ही साध्य करण्यासाठी उत्तम आहे.
VARISHTHA PENSION BIMA YOJANA
ही योजना केंद्र सरकारने LIC मार्फत सुरू केली असून, उच्च व्याजदरावर निश्चित पेंशन उपलब्ध करून देते.
✔ मुदत: 10 वर्षे
✔ पेंशन पेमेंट पर्याय: मासिक, तिमाही, अर्धवार्षिक किंवा वार्षिक
✔ वृद्धांसाठी गॅरंटीड परतावा
सुरक्षिततेच्या दृष्टीने ही योजना खूपच उपयुक्त आहे.
हेल्थ इन्शुरन्स योजना 👩⚕️
वृद्धांमध्ये वाढते वय आणि आरोग्याच्या समस्या लक्षात घेता हेल्थ इन्शुरन्स महत्त्वाचा ठरतो. बाजारात अनेक योजना उपलब्ध आहेत ज्या 60 वर्षांवरील नागरिकांसाठी खास डिझाइन करण्यात आल्या आहेत.
✔ Star Health Senior Citizen Red Carpet Plan
✔ New India Mediclaim Policy
✔ Reliance Health Gain Plan
या योजनांमुळे हॉस्पिटल खर्चाचा भार कमी होतो आणि आरोग्यसेवा सुलभ होते.
निष्कर्ष: वृद्धांसाठी योजना निवडताना काय लक्षात घ्यावे? ✅
✔ प्रत्येक योजनेचे वैशिष्ट्य वेगवेगळे असते
✔ आपणास आवश्यक असलेली सुविधा—जसे की नियमित पेंशन, गुंतवणुकीवरील परतावा किंवा आरोग्य सुरक्षा—त्यानुसार योजना निवडावी
✔ योजना निवडण्याआधी सविस्तर माहिती आणि सल्ला घ्यावा
Disclaimer:
या लेखात नमूद केलेल्या सर्व योजना केंद्र सरकार, विमा कंपन्या किंवा बँकिंग संस्थांमार्फत चालवल्या जातात. गुंतवणुकीपूर्वी संबंधित संस्थेची अधिकृत वेबसाईट तपासा आणि आवश्यक असल्यास आर्थिक सल्लागारांचा सल्ला घ्या.
