1 एप्रिल 2025 पासून पोस्ट ऑफिसच्या विविध बचत योजनांसाठी नवीन व्याजदर लागू होत आहेत. गुंतवणूकदारांसाठी पोस्ट ऑफिसच्या योजना नेहमीच सुरक्षित आणि विश्वासार्ह पर्याय ठरल्या आहेत, कारण या योजना सरकारी हमी असलेल्या असतात. या योजनांमध्ये Fixed Deposit (FD), Monthly Income Scheme (MIS), Public Provident Fund (PPF), National Savings Certificate (NSC) यांसारख्या विविध पर्यायांचा समावेश आहे.
पोस्ट ऑफिसच्या योजनांचे फायदे
पोस्ट ऑफिसच्या बचत योजना केवळ सुरक्षित गुंतवणुकीचा पर्याय नाहीत, तर त्या करसवलतीचेही फायदे देतात. उदाहरणार्थ, 5 वर्षांच्या मुदत ठेवीवर (FD) गुंतवणूक केल्यास आयकर अधिनियमाच्या 80C कलमांतर्गत करसवलत मिळू शकते. या योजनांचे व्याजदर नियमितपणे सरकारी रोख्यांच्या (Government Bonds) कामगिरीच्या आधारावर सुधारित केले जातात.
पोस्ट ऑफिस व्याजदरांचे संक्षिप्त विवरण (एप्रिल 2025 पासून)
| योजना | व्याज दर (वार्षिक) |
|---|---|
| पोस्ट ऑफिस बचत खाते (Savings Account) | 4.0% |
| 1 वर्षाची मुदत ठेवी (FD) | 6.9% |
| 2 वर्षांची मुदत ठेवी (FD) | 7.0% |
| 3 वर्षांची मुदत ठेवी (FD) | 7.1% |
| 5 वर्षांची मुदत ठेवी (FD) | 7.5% |
| मासिक उत्पन्न योजना (MIS) | 7.4% |
| सार्वजनिक भविष्यनिर्माण निधी (PPF) | 7.1% |
| राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र (NSC) | 7.7% |
1) पोस्ट ऑफिस मुदत ठेवी योजना (FD)
पोस्ट ऑफिसची मुदत ठेवी योजना एक सुरक्षित आणि हमी असलेला गुंतवणूक पर्याय आहे. ही योजना 1, 2, 3 आणि 5 वर्षांच्या कालावधीसाठी उपलब्ध आहे.
- व्याजदर:
- 1 वर्ष – 6.9%
- 2 वर्ष – 7.0%
- 3 वर्ष – 7.1%
- 5 वर्ष – 7.5% (80C अंतर्गत करसवलत उपलब्ध)
- किमान गुंतवणूक: ₹1,000
- ब्याज देय: वार्षिक
- मुदतीपूर्व पैसे काढण्याची सुविधा: 6 महिन्यांनंतर
- नामांकन सुविधा: उपलब्ध
2) पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना (MIS)
जर तुम्हाला नियमित मासिक उत्पन्नाची आवश्यकता असेल, तर Monthly Income Scheme (MIS) सर्वोत्तम पर्याय ठरू शकते.
- व्याज दर: 7.4% (मासिक)
- किमान गुंतवणूक: ₹1,000
- कमाल गुंतवणूक मर्यादा:
- एकल खाते: ₹9 लाख
- संयुक्त खाते: ₹15 लाख
- मुदतीपूर्व पैसे काढणे: 1 वर्षानंतर, परंतु शुल्क लागू
3) सार्वजनिक भविष्यनिर्माण निधी (PPF)
PPF ही दीर्घकालीन बचतीसाठी सर्वोत्तम योजना आहे.
- कालावधी: 15 वर्षे
- व्याज दर: 7.1%
- किमान गुंतवणूक: ₹500 दरवर्षी
- कमाल गुंतवणूक: ₹1.5 लाख दरवर्षी
- ब्याज देय: वार्षिक, संयोजन केले जाते
- कर सवलत: 80C अंतर्गत करसवलत, परिपक्वतेवर मिळणारी रक्कमही करमुक्त
4) राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र (NSC)
5 वर्षांसाठी सुरक्षित बचत योजना.
- व्याज दर: 7.7%
- किमान गुंतवणूक: ₹1,000
- ब्याज देय: वार्षिक, संयोजन केले जाते
- कर सवलत: 80C अंतर्गत
5) किसान विकास पत्र (KVP)
निवडलेल्या कालावधीमध्ये गुंतवणूक दुप्पट करणारी योजना.
- व्याज दर: 7.5%
- परिपक्वता कालावधी: 115 महिने
- किमान गुंतवणूक: ₹1,000
- कर लाभ: परिपक्वतेवर मिळणाऱ्या रकमेवर कोणताही कर नाही
6) सुकन्या समृद्धी योजना (SSY)
मुलींच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी खास योजना.
- व्याज दर: 8.2%
- कालावधी: 21 वर्षे
- किमान गुंतवणूक: ₹250 दरवर्षी
- कमाल गुंतवणूक: ₹1.5 लाख दरवर्षी
- कर सवलत: 80C अंतर्गत, परिपक्वतेवर करमुक्त
7) वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS)
वरिष्ठ नागरिकांसाठी सर्वोत्तम पर्याय.
- व्याज दर: 8.2%
- कालावधी: 5 वर्षे
- किमान गुंतवणूक: ₹1,000
- कमाल गुंतवणूक: ₹30 लाख
- ब्याज देय: तिमाही
- कर सवलत: 80C अंतर्गत
पोस्ट ऑफिस योजनांचे फायदे
✅ सरकारी हमी: सुरक्षित गुंतवणूक
✅ नियमित उत्पन्न: काही योजनांमध्ये मासिक किंवा वार्षिक व्याज
✅ कर सवलती: अनेक योजनांमध्ये 80C अंतर्गत लाभ
✅ लवचिकता: वेगवेगळ्या गरजांसाठी विविध योजना उपलब्ध
निष्कर्ष – पोस्ट ऑफिस योजनांमध्ये गुंतवणूक का करावी?
पोस्ट ऑफिसच्या योजनांमध्ये गुंतवणूक केल्याने नियमित उत्पन्न, सुरक्षितता आणि करसवलत मिळते. जर तुम्हाला दीर्घकालीन बचत, मासिक उत्पन्न किंवा निश्चित परतावा हवा असेल, तर पोस्ट ऑफिसच्या योजना तुमच्यासाठी सर्वोत्तम पर्याय ठरू शकतात.
✅ गुंतवणुकीची प्रक्रिया:
1️⃣ जवळच्या पोस्ट ऑफिसमध्ये जा
2️⃣ आवश्यक कागदपत्रे (आधार, पॅन कार्ड इ.) द्या
3️⃣ योग्य योजना निवडा आणि अर्ज भरा
4️⃣ किमान रक्कम जमा करून खाते उघडा
महत्वाची सूचना (Disclaimer)
वरील माहिती केवळ माहितीच्या उद्देशाने आहे. आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी वैयक्तिक वित्तीय सल्लागाराचा सल्ला घेणे उचित राहील. पोस्ट ऑफिसच्या योजना सरकारी हमी असलेल्या असतात आणि सुरक्षित मानल्या जातात. तथापि, प्रत्येक योजनेच्या अटी व शर्ती काळजीपूर्वक समजून घेणे आवश्यक आहे.
